Bill Gates, kurucusu olduğu Gates Vakfı’nın 2045 yılı itibarıyla kapanacağını duyurdu. Vakfın tüm mali kaynaklarını önümüzdeki 20 yıl içinde harcayarak faaliyetlerine son vereceğini belirtti. Bu süreçte vakfın toplamda 200 milyar dolardan fazla harcama yapması öngörülüyor. Gates, bu kararı kişisel dönüm noktalarıyla dolu bir yılın ortasında aldı.
2024 yılı hem Gates için hem de vakıf için simgesel bir anlam taşıyor. Gates Vakfı bu yıl 25. yaşını kutlarken, Bill Gates’in babası eğer hayatta olsaydı 100 yaşında olacaktı. Aynı zamanda Microsoft 50 yaşına girerken, Bill Gates ise ekim ayında 70. yaşına ulaşacak. Gates, bu özel yılın kendisine geçmişi ve geleceği değerlendirme fırsatı verdiğini ifade etti.
Bill Gates, kişisel servetinin yüzde 99’unu bağışlamayı planlıyor
Bill Gates’in serveti bugün itibarıyla 107 milyar dolar seviyesinde. Gates, bu servetin yüzde 99’unu hayır işlerine bağışlamayı planladığını uzun süredir dile getiriyordu. Yeni açıklamayla birlikte bu bağışların büyük çoğunluğu, önümüzdeki 20 yıl içinde Gates Vakfı üzerinden harcanacak. Gates’e göre vakıf, yıllık ortalama 9 milyar dolar civarında kaynak kullanacak.
Gates Vakfı, kurulduğu 2000 yılından bu yana sağlık, eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliği ve küresel kalkınma gibi alanlarda çalışmalar yürüttü. Özellikle sıtma gibi ölümcül hastalıkların önlenmesinde düşük gelirli ülkelerde ciddi etkiler yarattı. 100 milyar dolardan fazla kaynak kullanılarak çok sayıda insana doğrudan ya da dolaylı destek sağlandı. Gates, bu etkileri daha da artırmak istediklerini söylüyor.
Vakfın önceki planlamasında, Gates’in ölümünden sonraki 20 yıl içinde faaliyetlerini sona erdirmesi öngörülüyordu. Fakat Bill Gates’in sağlığı yerindeyken böyle bir karar alması dikkat çekici bulundu. Bu yeni yaklaşım, hayır faaliyetlerinin süresini kısaltarak daha yoğun ve hedefli bir kullanım planını işaret ediyor. Böylece kaynakların daha hızlı bir şekilde toplumsal faydaya dönüşmesi amaçlanıyor.
Vakıf üzerinden yapılacak bağışlar, ABD tarihinde en büyük ikinci bağış olarak değerlendiriliyor. En büyük bağışın ise Warren Buffett tarafından yapılacağı tahmin ediliyor. Buffett’ın serveti 160 milyar dolar seviyesinde ve o da büyük bölümünü hayır işlerine yönlendirmeyi hedefliyor. Gates ve Buffett, yıllardır birlikte The Giving Pledge adlı bağış kampanyasını sürdürüyor.
Gates Vakfı’nın yıllık 9 milyar dolarlık harcama planı, uluslararası yardım kuruluşlarının bütçeleriyle kıyaslandığında oldukça büyük. Öte yandan, şu anda yeniden başkanlık görevinde bulunan Donald Trump yönetiminin dış yardımları ciddi oranda azalttığı biliniyor. Bu da Gates Vakfı’nın yükleneceği sosyal sorumluluk yükünü daha da artırıyor. Vakfın özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki etkisi bu nedenle daha belirleyici olabilir.
Gates’in bu kararıyla birlikte, geleneksel hayırseverlik anlayışına farklı bir boyut getiriliyor. Uzun vadeli ve belirsiz bağışlar yerine zaman sınırlı, ölçülebilir ve etkisi görülebilir projeler öncelik kazanıyor. Bu durum hem kamuoyunun hem de yardım kuruluşlarının iş yapış biçimlerini etkileyebilir. Özellikle teknoloji zenginlerinin bağış stratejilerinde benzer yaklaşımlar görülmeye başlandı.
