Avrupa Birliği, Meta‘nın WhatsApp platformunda uygulamaya koyduğu yeni yapay zekâ politikalarının, Avrupa rekabet yasalarını ihlal edip etmediğini belirlemek amacıyla resmi bir soruşturma başlattı. Komisyon, soruşturmanın gerekçesini “yapay zekâ alanındaki rekabetin geri dönülemez şekilde zarar görmesini engellemek” olarak açıklarken, Meta’nın Ekim ayında duyurduğu ve üçüncü taraf yapay zekâ sohbet botlarının WhatsApp API üzerinden dağıtılmasını yasaklayan güncellenmiş işletme koşullarına dikkat çekti.
Avrupa Komisyonu’nun açıklamasında, bu yeni düzenlemelerin rakip yapay zekâ sağlayıcılarının müşterilere ulaşmasını engelleyebileceği, buna karşın Meta’nın kendi geliştirdiği yapay zekâ hizmeti “Meta AI”ın WhatsApp kullanıcılarına sunulmaya devam edeceği belirtildi. Bu durum, Komisyon’a göre rekabet açısından ciddi bir dengesizlik yaratabilir.
ChatGPT ve Copilot WhatsApp üzerinde artık sunulmuyor
Güncellenen politika 15 Ekim 2025 itibarıyla WhatsApp’ta hali hazırda hizmet vermeyen yapay zekâ sağlayıcıları için yürürlüğe girdi. Mevcut sağlayıcılar içinse bu kısıtlamaların 15 Ocak 2026 tarihinden itibaren geçerli olacağı açıklandı. Politika değişikliğine yanıt olarak OpenAI ve Microsoft, ChatGPT ve Copilot hizmetlerini WhatsApp üzerinden sunmaktan vazgeçtiklerini daha önce duyurmuştu.
Başlatılan bu rekabet soruşturması, Meta’nın Avrupa Birliği rekabet yasalarında yer alan “hakim konumun kötüye kullanılması” yasağını ihlal edip etmediğini ortaya koymayı amaçlıyor. Meta’nın kendi yapay zekâ hizmetlerini öne çıkarırken rakip hizmet sağlayıcılarının erişimini sınırlaması, özellikle küçük ve yenilikçi şirketlerin pazarda tutunmasını zorlaştırabileceği gerekçesiyle inceleniyor. Soruşturmaya dair belirlenmiş bir zaman çizelgesi bulunmazken, Meta’nın yasa ihlali yaptığı tespit edilirse, küresel yıllık cirosunun yüzde 10’una kadar para cezası ile karşılaşabilir. Bu oran, şirketin 2024 verilerine göre yaklaşık 16,45 milyar dolara tekabül ediyor.
Avrupa Rekabet Komiseri Teresa Ribera, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yapay zekâ pazarları Avrupa’da ve dünya genelinde hızla büyüyor. Avrupa vatandaşları ve işletmelerinin bu teknolojik gelişmeden tam anlamıyla yararlanabilmesi için, güçlü dijital aktörlerin yenilikçi rakipleri saf dışı bırakmasına karşı gerekli önlemleri almalıyız,” ifadelerini kullandı.
Meta’ya yönelik bu soruşturma, Avrupa Birliği’nin dijital platformlar üzerindeki düzenleyici baskısını artırdığı döneme denk geliyor. Avrupa Komisyonu, özellikle büyük teknoloji şirketlerinin pazardaki hakimiyetlerini kullanarak yeni girişimleri engelleyip engellemediğini sıkı şekilde denetliyor. Bu süreçte AB’nin Dijital Piyasalar Yasası (DMA) gibi yeni düzenlemeleri, pazarın daha açık ve rekabetçi kalmasını hedefliyor.
Bununla birlikte, yapay zekâ teknolojilerinin iletişim uygulamaları üzerinden son kullanıcılara sunulması, yalnızca rekabet değil, aynı zamanda veri güvenliği ve kullanıcı deneyimi açısından da tartışma yaratıyor. Meta’nın kendi geliştirdiği Meta AI servisini platformda tutarken, diğer AI sağlayıcılarının engellenmesi, şirketin platform kontrolünü rekabet avantajına dönüştürüp dönüştürmediği sorusunu gündeme getiriyor.
