Google’ın son dönemde arama sonuçlarına entegre ettiği yapay zekâ destekli özetler, Avrupa’daki yayıncılar tarafından ciddi şekilde sorgulanıyor. Özellikle haber siteleri ve bağımsız medya platformları, bu uygulama nedeniyle ziyaretçi sayılarını ve gelirlerini kaybettiklerini savunuyor. Avrupa Komisyonu’na iletilen resmi şikâyette, Google tarafından sunulan bu özetlerin adil olmayan şekilde web içeriğinden yararlandığı öne sürüldü. Şikâyet, Bağımsız Yayıncılar İttifakı tarafından yapıldı.
Söz konusu grup, Google’ın içerikleri izin almadan yapay zekâ özetlerinde kullandığını ve bunun yayıncılar için uzun vadeli bir tehdit oluşturduğunu belirtiyor. Bu özetlerin doğrudan arama sonucunda görünmesi, kullanıcıların ilgili web sitelerine yönelmesini azaltıyor. Böylece hem trafik düşüyor hem de reklam gelirleri olumsuz etkileniyor. Google ise kullanıcı deneyimini artırdığını savunarak bu eleştirileri kabul etmiyor.
Google, yayıncıların içeriklerine dair kontrolü zayıflattı
Yayıncıların dikkat çektiği bir diğer konu ise sistemden çıkış seçeneğinin bulunmaması. İçeriklerinin özetlerde kullanılmasını istemeyen yayıncılar, tüm arama dizininden tamamen çıkmak zorunda kalıyor. Bu durum, içerik sahiplerine makul bir tercih sunmaktan oldukça uzak. Ne var ki Google, bu eleştiriyi dikkate aldığını belirten bir kamuoyu açıklaması yapmış değil.
Google yetkilileri, AI Overviews özelliğinin kullanıcıların arama deneyimini zenginleştirdiğini ileri sürüyor. Şirket, insanların artık daha fazla ve daha detaylı soru sorduğunu, bunun da içeriklerin keşfedilmesine katkı sunduğunu savunuyor. Fakat yayıncılar, bu yaklaşımın yalnızca platformun kendi çıkarlarına hizmet ettiğini düşünüyor. Üstelik, trafik verilerinin eksik yorumlandığını söyleyen Google, yaşanan düşüşlerin tek nedeninin AI özetleri olmadığını da vurguluyor.
Bununla birlikte, özellikle Avrupa pazarında Google’a karşı dijital alandaki tekelci davranış suçlamaları yeni değil. Daha önce de reklam teknolojileri ve veri kullanımı gerekçesiyle ciddi soruşturmalar başlatılmış ve milyarlarca euro ceza kesilmişti. Bu yeni şikâyetle birlikte, yapay zekâ temelli hizmetlerin de benzer bir incelemeye tabi tutulması olasılığı güçlenmiş durumda. AB makamlarının bu şikâyete nasıl yanıt vereceği ise henüz net değil.
Avrupa Birliği içinde dijital platformlarla içerik üreticileri arasındaki ilişkiler giderek daha karmaşık bir hâl alıyor. Yayıncılar, kendi içerikleri üzerinde daha fazla kontrol talep ederken, Google gibi dev platformlar kullanıcı odaklı hizmet sunduklarını öne sürüyor. Bu gerilimli yapı, yeni düzenlemeleri ve içerik lisanslama politikalarını gündeme taşıyor. Özellikle içeriklerin yapay zekâ modellerinde nasıl kullanıldığı konusu daha geniş kapsamda tartışılıyor.
Tüm bunların yanında, bu tür teknolojik gelişmelerin hukukî boyutları da önem kazanıyor. Yapay zekâ sistemlerinin içerik üretimi ve dağıtımı sürecinde telif haklarına ne derece saygı gösterdiği sıkça sorgulanıyor. Avrupa’daki yayıncılar, kendi üretimleri olan metinlerin ticari modellerde kullanılmasından rahatsız. Bu da Google gibi firmaların daha şeffaf politikalar benimsemesi yönünde baskı oluşturuyor.
Fakat yalnızca yayıncılar değil, bağımsız içerik üreticileri ve akademik çevreler de benzer şikâyetleri gündeme getiriyor. İçeriğin üretim maliyetine katlanan tarafların, bu içeriğin değerinden yeterince faydalanamadığı savunuluyor. Bu nedenle yeni platformlara karşı daha koruyucu yasal zeminler talep ediliyor. AB’nin bu konuda atacağı adımlar, küresel ölçekte emsal oluşturabilecek potansiyele sahip.
Buna ek olarak, kullanıcı davranışlarındaki değişim de göz ardı edilmemeli. Artık birçok kullanıcı doğrudan cevaba ulaşmayı tercih ediyor, bu da detaylı içeriklere olan yönelimi azaltıyor. Bu durum, gazetecilik kalitesini ve gelir modellerini de doğrudan etkileyebiliyor. Yapay zekâ ile şekillenen yeni arama deneyimi, bilgiye erişimi kolaylaştırsa da bilgi üreticilerinin sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor.
