Çin yönetimi, elektrikli araçlarda kullanılan elektronik kapı kollarını 2027’den itibaren yasaklama kararı aldı. Düzenleme, kazalar sonrası kapıların açılamaması nedeniyle yaşanan can kayıplarına dayanıyor. Yeni kurallar, kapıların hem içeriden hem dışarıdan mekanik olarak açılmasını zorunlu kılıyor. Uygulama, küresel otomotiv tasarımlarını da etkileyecek.
Çin Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, aralık ayında yayımladığı taslak düzenleme ile çerçeveyi netleştirdi. Buna göre 3,5 tonun altındaki tüm binek araçlar, iç ve dış kapılarda mekanik açma sistemi barındırmak zorunda kalacak. Elektrik kesildiğinde veya araç ağır hasar aldığında kapılar çalışmaya devam edecek. Ancak taslak yalnızca teknik tanımı değil, kullanım senaryolarını da kapsıyor. Özellikle çarpışma sonrası ilk saniyelerde kapıya erişim kritik kabul ediliyor. Bu nedenle üreticilerden, mekanik kolun kolay bulunur ve tek hamlede çalışır olması bekleniyor.
Elektrikli ve gizli kapı kolları son yıllarda özellikle Çin merkezli üreticiler arasında hızla yayıldı. Bununla birlikte Tesla Model 3, Model Y, Model S ve BYD Seal gibi modeller bu yaklaşımı yaygınlaştırdı. Üreticiler bu yapıyı aerodinamik kazançla ilişkilendirdi. Ancak elde edilen kazanım, pratikte oldukça sınırlı kaldı. Sürtünme katsayısındaki düşüş, menzil tarafında ölçülebilir bir fark yaratmadı. Buna rağmen kurtarma senaryolarında ciddi sorunlar ortaya çıktı.
2024 ve 2025 boyunca yaşanan kazalar, düzenlemenin temel dayanağını oluşturdu. Çin’in Chengdu ve Tongling şehirlerinde meydana gelen iki ayrı kazada, araç içindeki yolculara zamanında ulaşılamadı. Görgü tanıkları ve ilk müdahale ekipleri kapıları açamadı. Bazı modellerde iç mekanik kolun görünür olmaması süreci daha da zorlaştırdı. Öte yandan cam kırıldıktan sonra bile kapı mekanizmasına erişim sağlanamadığı aktarıldı. Bu olaylar sonrası kamuoyunda kapı kolu tasarımı ciddi biçimde tartışıldı.
Çin, kapı kolu tasarımında güvenliği zorunlu kılıyor
Yeni düzenleme yalnızca kullanıcıyı değil, acil müdahale ekiplerini de merkeze alıyor. Mekanik kolların dışarıdan net biçimde tanımlanması gerekiyor. Ayrıca karanlıkta veya yoğun duman altında algılanabilirlik şartı aranıyor. Bunun yanında soğuk hava koşullarında donma riskine karşı fiziksel dayanım kriterleri de tanımlanıyor. Böylelikle yalnızca elektrik bağımlılığı ortadan kalkmıyor. Kurtarma süresi de doğrudan kısalıyor. Taslak metin, üreticilere tasarım serbestisi tanırken işlevden taviz vermiyor.
Bu karar, Çin pazarının sınırlarını aşan sonuçlar doğuracak. Çin, dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı konumunda yer alıyor. Bu nedenle iç pazarda yapılan her zorunlu değişiklik, ihracat modellerine de yansıyor. Batılı üreticiler, Çin için ayrı gövde tasarımı üretmek yerine küresel standartlara yöneliyor. Böylece otomotiv güvenlik standartları tek merkezden şekilleniyor. Elektronik kapı kolu yaklaşımı, birçok marka için yeniden masaya yatırılıyor.
