Elon Musk’ın tünel projeleriyle gündeme gelen Boring Company isimli şirketi, Nashville şehrinin altına ulaşımı yeniden şekillendirecek bir tünel sistemi kurmak için kolları sıvadı. Planlanan projeye göre şehir merkezi ile Nashville Uluslararası Havalimanı arasında uzanacak 10 millik (yaklaşık 16 kilometre) bir yer altı yolu inşa edilmesi hedefleniyor. Şirket, gerekli yasal onaylar alındığı takdirde inşaata hemen başlanacağını ve sistemin ilk fazının önümüzdeki yıl içinde kullanıma sunulabileceğini belirtiyor. Yolculuğun toplamda sadece sekiz dakika süreceği ifade ediliyor.
Bu tünel sistemi aslında Boring Company’nin geliştirdiği ikinci büyük ulaşım projesi olacak. İlk uygulama 2021 yılında Las Vegas’ta hayata geçirilmişti ve insan sürücüler tarafından kullanılan Tesla araçlarıyla fuar alanı çevresinde taşımacılık yapılmasına olanak tanıyordu. O sistem sonrasında genişletilerek çevredeki oteller ve tatil merkezlerine kadar ulaştırılmıştı. Nashville’de yapılması planlanan sistemin de benzer şekilde ölçeklenebilir olması bekleniyor.
Boring Company tüneli özel sermaye ile inşa etmeyi planlıyor
Tennessee Valisi Bill Lee, Nashville için planlanan bu yeni yer altı ulaşım sisteminin kamu bütçesinden hiçbir şekilde kaynak almayacağını söyledi. Proje tamamen Boring Company ve onun iş ortakları tarafından finanse edilecek şekilde tasarlandı. Yani vergi mükellefleri bu projeye doğrudan bir katkı sağlamayacak. Ne var ki, kamuoyunda bu finansman modeli hakkında farklı görüşler de bulunuyor.
Temsilciler Meclisi’nden Demokrat vekil Justin Jones, projeyle ilgili duyuru etkinliğine alınmadığını ve yalnızca Cumhuriyetçi isimlerin çağrıldığını söyledi. Yerel medya kuruluşu WKRN’in haberine göre Jones, bu durumun projeye dair siyasi bir kayırmacılık içerdiğini iddia etti. Sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Vali Lee’nin projeyi kurumsal bağışçıları lehine kullanmaya çalıştığını savundu. Ona göre bu tür girişimler, kamu hizmetleri ve gerçek altyapı ihtiyaçlarının ikinci plana atıldığının göstergesi.
Boring Company, geçmişte de birçok benzer projeyi kamuoyuyla paylaşmış; fakat pek çoğunu sessizce iptal etmişti. Şirket daha önce Los Angeles, Chicago ve Washington DC gibi büyük şehirlerde de tünel açma niyetini açıklamıştı. Ancak bu şehirlerdeki projelerin hiçbiri somut olarak hayata geçmedi. Bu durum, Nashville’deki planın da uzun vadede sürdürülüp sürdürülemeyeceği konusundaki soru işaretlerini artırıyor.
Tüm bunların yanında şirketin iş güvenliği uygulamaları da zaman zaman gündeme geliyor. 2024’te yayımlanan bir Fortune raporunda, Boring Company çalışanlarının iş güvenliği açısından ciddi risklerle karşı karşıya kaldığı belirtilmişti. Raporda bir çalışanın, “ölümle burun buruna gelmek neredeyse günlük bir durum” dediği aktarılmıştı. Bu iddialar, şirketin iş süreçlerinin daha şeffaf hale gelmesi gerektiği yönündeki eleştirileri güçlendiriyor.
Her şeye rağmen Nashville’deki proje, şehrin ulaşım sorunlarına alternatif bir çözüm sunma potansiyeline sahip. Yüzey trafiğini azaltmayı amaçlayan sistem, özel araçlarla yapılan kısa mesafeli yolculukları yer altına taşıyarak zaman kazandırabilir. Fakat sistemin yalnızca Tesla araçlarına ve bireysel ulaşıma hizmet etmesi, toplu taşıma entegrasyonu açısından bazı eksiklikler doğurabilir. Bu durum, sistemin geniş kesimlere ne ölçüde fayda sağlayacağı konusundaki tartışmaları canlı tutuyor.
Bununla birlikte yerel halkın ve şehir planlamacıların projeye nasıl yaklaşacağı da kritik bir etken olarak öne çıkıyor. Şeffaf bir süreç işletilmesi, çevresel etkilerin göz önünde bulundurulması ve alternatif ulaşım yatırımlarıyla dengeleme yapılması beklentiler arasında. Bu koşullar sağlandığında, özel sektör destekli ulaşım sistemlerinin şehir yaşamına katkı sunabileceği değerlendiriliyor. Nashville projesi bu anlamda dikkatle izlenecek örneklerden biri olabilir.
