ABD Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçi Parti’nin Florida vekili Kat Cammack tarafından sunulan yeni yasa teklifi, mobil dünyada dengeleri değiştirecek türden. “App Store Freedom Act” (Uygulama Mağazası Özgürlük Yasası) isimli bu teklif, büyük uygulama mağazalarının kullanıcıya ve geliştiriciye sunduğu şartları yeniden şekillendirmeyi hedefliyor. Özellikle Apple’ın kapalı ekosistemi bu düzenlemeden doğrudan etkilenecek gibi duruyor. Her ne kadar yasa metninde Apple adı geçmese de, 100 milyonun üzerinde kullanıcıya sahip mağazaların hedeflenmesi bu durumu açık biçimde ortaya koyuyor.
Teklifin temel amacı, uygulama mağazalarında rekabet ortamını artırmak ve kullanıcı tercihini genişletmek. Bu kapsamda, kullanıcıların üçüncü taraf uygulama mağazalarını cihaza yükleyebilmesi ve varsayılan olarak ayarlayabilmesi mümkün hale gelecek. iOS işletim sisteminde bu tür müdahaleler şimdiye dek mümkün değildi. Ne var ki bu düzenlemeyle Apple’ın kontrolü sınırlanacak gibi görünüyor.
Geliştiriciler Apple veya Google’ın ödeme sistemlerini kullanmak zorunda kalmayacak
Sadece mağaza seçimi değil, geliştirici hakları da yasa teklifinin önemli bir bölümünü oluşturuyor. Cammack’in teklifine göre, geliştiricilere tüm sistem arayüzlerine, API’lara ve geliştirme araçlarına ücretsiz ve ayrım gözetmeden erişim hakkı tanınacak. Bunun yanında, uygulama içi satın almalarda yalnızca Apple veya Google’ın ödeme sistemlerini kullanma zorunluluğu da ortadan kaldırılacak. Geliştiriciler, artık kendi tercih ettikleri ödeme sistemlerini sunabilecek.
Tüm bunların yanında, kullanıcı deneyimini doğrudan etkileyen başka değişiklikler de var. Cihazlarda önceden yüklü olarak gelen uygulamaların silinebilmesi ya da gizlenebilmesi sağlanacak. Bu durum, özellikle iOS kullanıcılarının yıllardır şikayetçi olduğu sistem uygulamaları konusunda önemli bir rahatlama yaratabilir. Apple’ın bu tür müdahalelere şimdiye dek izin vermediği biliniyor.
Yasa teklifine aykırı davranılması halinde ciddi yaptırımlar gündeme gelecek. Federal Ticaret Komisyonu (FTC), bu ihlalleri denetleyecek ve gerektiğinde ceza uygulayacak. Her bir ihlal için 1 milyon dolara kadar ek sivil ceza uygulanması da teklifin dikkat çeken maddeleri arasında. Bu durum, teknoloji devlerinin yasal riskleri göz önüne alarak politikalarını gözden geçirmesine neden olabilir.
Apple ve Google son yıllarda düzenleyici baskıların odağında bulunuyor. Avrupa Birliği’nde uygulamaya giren Dijital Piyasalar Yasası (DMA), Apple’ı üçüncü taraf mağazaları kabul etmeye zorladı. Apple bu doğrultuda AB sınırları içinde bazı yeni uygulamalara geçiş yaptı. Google ise Android sisteminde daha esnek olsa da, yeni yasa teklifleri Android politikalarını da yeniden şekillendirebilir.
Geçtiğimiz hafta Apple, Epic Games ile süren dava kapsamında dış bağlantılarla ödeme sistemlerine izin vermeye başladı. Bu gelişme, Apple’ın mevcut baskılar karşısında politika değişikliğine gitmeye başladığını gösteriyor. Fakat ABD’deki bu yeni teklif, Apple’ın bu esnekliğini kalıcı ve yasal zorunluluk haline getirme potansiyeli taşıyor. Tüm bunların yanı sıra, ABD Kongresi’nin bu tür tekliflere nasıl yaklaşacağı da sürecin geleceğini belirleyecek.
Geliştirici cephesinde bakıldığında, bu teklif inovasyonun önündeki bazı engellerin kalkmasına yol açabilir. Özellikle küçük ve bağımsız geliştiriciler için Apple’ın sıkı politikaları uzun süredir zorluk yaratıyordu. Teklif yasalaşırsa, uygulama pazarına erişim daha adil ve eşit hale gelebilir. Bu da kullanıcı tarafında daha fazla uygulama seçeneği ve rekabetçi fiyatlar anlamına geliyor.
