Apple App Store ödeme politikalarına yönelik süregelen hukuki mücadele, bu kez daha geniş bir cephede yeniden alevlendi. Geliştiricilerden oluşan büyük bir grup, Apple’a karşı yeni bir toplu dava başlatarak şirketin yargı kararına kasıtlı şekilde uymadığını öne sürüyor. Dava, Apple’ın gelirlerini korumak için mahkeme kararını ihlal ettiğini ve bu süreçte geliştiricilere ait ciddi miktarda kazancın kaybedildiğini iddia ediyor.
2021 yılında verilen ilk mahkeme kararı, Apple’a App Store geliştiricilerinin kullanıcıları alternatif ödeme sistemlerine yönlendirmesine engel olmama zorunluluğu getirmişti. Bu karar, geliştiricilerin uygulama içinde bağlantılar veya butonlar aracılığıyla kullanıcıyı App Store dışına yönlendirmesine imkân tanıyordu. Yüzde 30 oranındaki Apple komisyonunun çevresinden dolanmak isteyen pek çok geliştirici için bu karar hayati önem taşıyordu.
Apple App Store kontrolünü bırakmak istemiyor
Ne var ki, karar sonrası Apple’ın attığı adımlar, geliştiriciler nezdinde samimi bulunmadı. Epic Games’in iddialarına göre Apple, görünüşte mahkeme kararını uyguluyor gibi davransa da gerçekte yeni kısıtlamalarla süreci zorlaştırdı. Örneğin, dış ödeme bağlantılarından gerçekleşen satışlardan hâlâ yüzde 27’ye varan oranlarda komisyon almaya devam etti. Bununla da kalmayıp, yönlendirme butonlarının tasarımı ve konumlandırması konusunda geliştiricilere ağır teknik sınırlamalar getirdi.
Apple’ın bu yaklaşımı “kötü niyetli uyum” olarak tanımlandı ve yasal sürecin yeni bir aşamaya evrilmesine yol açtı. ABD’li Yargıç Yvonne Gonzalez Rogers, geçtiğimiz hafta verdiği kararda Apple’ın her aşamada “en rekabet karşıtı” seçeneği bilerek tercih ettiğini ifade etti. Hakim Rogers, Apple’ın mahkemeye yalan söylediğini belirterek, konuyu cezai soruşturma için ABD savcılığına yönlendirdi. Bu değerlendirme, Apple’ın yalnızca mali değil, etik ve hukuki anlamda da baskı altına girmesine neden oldu.
Yeni açılan toplu dava dosyası, Apple’ın mahkeme kararına uymadığı dönemde binlerce geliştiricinin maddi zarara uğradığını belgeleriyle ortaya koyuyor. Dava dilekçesinde, örnek olay olarak Pure Sweat Basketball uygulamasının yaşadığı gelir kaybı öne çıkarılıyor. Hagens Berman adlı hukuk firması, Apple’ın karar sonrası gelir kaybına uğrayan 100.000’i aşkın geliştirici adına tazminat talebinde bulunuyor. Firma, daha önce iOS geliştiricileri için kazandığı 100 milyon dolarlık benzer bir dava ile dikkat çekmişti.
Apple içindeki üst düzey bazı isimlerin kararın uygulanması yönünde görüş bildirdiği, fakat CEO Tim Cook’un bu önerilere kulak asmadığı da belgelerde yer alıyor. Özellikle Apple yöneticisi Phil Schiller’in uyarılarına rağmen Cook’un, finans ekibinin telkinlerine göre hareket ettiği iddia ediliyor. Bu detay, Apple’ın yalnızca kurumsal çıkarı gözettiğini ve geliştirici ekosistemini arka planda bıraktığını açıkça ortaya koyuyor. Geliştiriciler, Apple’ın bu yaklaşımının yarattığı mağduriyetin yargı önünde karşılık bulmasını bekliyor.
Tüm bunların yanında, Apple’ın uyguladığı politikaların küçük ve orta ölçekli geliştiriciler üzerindeki etkisi daha derin hissediliyor. Büyük firmalar alternatif yollarla kayıplarını dengeleyebiliyor olsa da, bağımsız geliştiriciler için bu komisyon yükü doğrudan sürdürülebilirliği tehdit ediyor. Dava süreci, App Store’un mevcut ekonomik yapısının tekrar tartışılmasına zemin hazırlıyor. Özellikle adil rekabet ilkeleri açısından Apple’ın rolü yeniden masaya yatırılıyor.
Her şeye rağmen Apple, App Store’daki kontrolünü ve gelir modelini korumakta kararlı görünüyor. Şirket, dış ödeme bağlantılarına yönelik politikalarında geri adım atmıyor ve kendi ekosisteminden geçen her ödemeyi denetlemek istiyor. Bu yaklaşım, kullanıcı güvenliği gerekçesiyle savunulsa da, geliştirici tarafında ciddi tepkilere neden oluyor. Davanın seyri, bu dengenin nasıl evrileceği konusunda belirleyici olabilir.
