Wikipedia’nın bağlı olduğu kar amacı gütmeyen Wikimedia Vakfı, yapay zekâ şirketlerine yönelik önemli bir çağrıda bulundu. Vakıf, giderek artan veri kazıma (scraping) faaliyetlerine karşılık, içeriklerinin doğru şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla geliştiricilere Wikimedia Enterprise adlı ücretli API platformunu kullanmalarını önerdi. Vakıf, bu yaklaşımın hem Wikipedia sunucularının aşırı yüklenmesini engelleyeceğini hem de kar amacı gütmeyen yapısının sürdürülebilirliğine katkı sunacağını vurguladı.
Wikimedia Enterprise, şirketlerin Wikipedia içeriğini büyük ölçeklerde sorunsuz ve etik biçimde kullanabilmesini sağlayan bir hizmet olarak tanımlanıyor. API üzerinden erişim sayesinde, kaynak sistemler üzerindeki yük azaltılırken, aynı zamanda içeriklerin doğru şekilde atıfla kullanılması teşvik ediliyor. Her ne kadar Wikimedia Vakfı, izinsiz veri kazıma yapan şirketlere yönelik doğrudan bir hukuki tehditte bulunmasa da, bu tür uygulamalara karşı sistemlerini güçlendirmeye başladığını daha önce açıklamıştı.
Wikipedia “insan gibi görünen” yapay zekâ botları tarafından kazınmış
Vakıf tarafından yapılan açıklamada, özellikle mayıs ve haziran aylarında yaşanan olağan dışı trafik artışının nedeninin, tespit edilmekten kaçınmak üzere insan davranışlarını taklit eden yapay zekâ botları olduğu belirtildi. Geliştirilen yeni bot algılama sistemleri sayesinde, bu tür botların faaliyetleri ortaya çıkarıldı. Öte yandan, gerçek kullanıcıların Wikipedia sayfa görüntüleme oranlarında yıllık bazda yüzde 8’lik bir düşüş yaşandığı da paylaşıldı.
Bu gelişmelerin ardından Wikimedia, üretici yapay zekâ modelleri geliştiren şirketlerin, içeriklerinden yararlanırken insan katkılarını da görünür kılacak şekilde kaynak göstermesi gerektiğini belirtti. Blog gönderisinde şu ifadelere yer verildi: “İnternette paylaşılan bilgilere güven duyulabilmesi için, platformların bu bilgilerin hangi kaynaklardan geldiğini açıkça belirtmesi gerekir. Kaynakların ziyaret edilmesini ve katkı sağlanmasını kolaylaştıran yollar geliştirilmelidir.”
Wikimedia, Wikipedia’nın ziyaretçi sayısında yaşanan düşüşün gönüllü katkı sağlayan bireylerin sayısında ve bağış miktarlarında azalmaya yol açabileceğine dikkat çekti. Bu durumun içeriğin kalitesi ve çeşitliliği üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler doğurabileceği ifade edildi.
Tüm bunlara ek olarak, Wikimedia Vakfı bu yılın başlarında kendi yapay zekâ stratejisini de duyurmuştu. Bu strateji kapsamında yapay zekânın, içerik üretimini devralmak yerine, gönüllü editörlerin iş yükünü hafifletmeye odaklanacağı belirtilmişti. Özellikle çeviri işlemleri, sık tekrar eden görevlerin otomasyonu ve editöryel destek araçlarının geliştirilmesi gibi alanlarda AI desteği sağlanması planlanıyor.
Wikimedia, bu teknolojilerin, Wikipedia’nın açık ve kolektif bilgi üretimi modeline zarar vermeden katkı sağlamasını hedefliyor. Vakıf, yapay zekâ şirketlerinden de benzer bir etik yaklaşım benimsemelerini ve içerik kullanımında şeffaflığa öncelik vermelerini talep ediyor.
