WhatsApp, dünya genelinde en büyük kullanıcı kitlesine sahip olduğu Hindistan’da, ciddi düzenleyici baskılarla karşı karşıya. Yeni Delhi yönetimi tarafından geçen ay sonunda yayımlanan ve bu ay kamuoyuyla paylaşılan yönergeler, uygulamanın hem bireysel kullanıcılar hem de küçük işletmeler açısından işleyişinde köklü değişikliklere yol açabilir.
Yayımlanan talimatlara göre, WhatsApp dahil olmak üzere uygulama tabanlı mesajlaşma servislerinin, hesapları aktif bir SIM kartla sürekli olarak bağlantılı tutması ve cihazlar arası kullanımda daha sıkı denetimler uygulaması gerekiyor. Hindistan hükümeti, bu adımların artan siber dolandırıcılık olaylarını engellemek amacıyla atıldığını savunuyor. Ancak dijital hak savunucuları, sektör uzmanları ve aralarında Meta’nın da bulunduğu teknoloji firmalarını temsil eden kuruluşlar, bu kuralların yasal sınırların ötesine geçebileceği ve meşru kullanımları olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor.
WhatsApp Hindistan’da büyüme yerine kullanıcı tutmaya odaklanıyor
28 Kasım’da yürürlüğe giren bu yeni kurallara göre mesajlaşma uygulamaları, kayıt sırasında kullanılan SIM kartla bağlantılı kalmak zorunda olacak. Uygulamaların web ve masaüstü sürümlerini kullananların ise her altı saatte bir oturumlarını kapatıp, QR kod tarayarak yeniden giriş yapmaları gerekecek. Hindistan Telekom Bakanlığı, bu yöntemin dolandırıcılık ve sahtekarlıkla ilişkilendirilen SIM kartların izlenmesini kolaylaştıracağını belirtiyor. Bakanlığa göre yalnızca 2024 yılı içerisinde siber dolandırıcılık kaynaklı kayıplar 228 milyar rupi (yaklaşık 2,5 milyar dolar) seviyesine ulaştı.
Yeni düzenlemeler, özellikle WhatsApp’ın Hindistan’daki 500 milyonun üzerindeki kullanıcı tabanını etkileyebilir. Sensor Tower verilerine göre Kasım ayında Hindistan’daki WhatsApp kullanıcılarının yüzde 94’ü uygulamayı her gün açtı. WhatsApp Business kullanıcılarında bu oran yüzde 67 düzeyindeydi. Bu oranlar, uygulamanın ülkedeki günlük iletişim ve ticaret açısından ne denli temel bir araç haline geldiğini gösteriyor.
WhatsApp Business kullanan küçük işletmelerin çoğu, uygulamayı bir SIM kartla kayıtlı akıllı telefonda kuruyor, ardından müşteri iletişimlerini web veya masaüstü istemciler üzerinden yürütüyor. Yeni kurallarla gelen zorunlu SIM eşleştirme ve sık sık oturum kapatma zorunluluğu, bu iş akışlarını ciddi şekilde sekteye uğratabilir. Büyük şirketler WhatsApp Business API aracılığıyla entegre CRM sistemleri kullanırken, küçük işletmeler doğrudan web istemcisi üzerinden manuel etkileşimle müşterileriyle iletişim kuruyor. Yeni düzenlemeler bu modeli verimsiz hale getirme riski taşıyor.
Hindistan’da WhatsApp kullanıcı sayısı artmaya devam etse de, büyümenin ivmesi değişmiş durumda. Sensor Tower’ın verilerine göre, 2025’in dördüncü çeyreğinde Hindistan’daki mobil aktif kullanıcı sayısı yıllık bazda %6 arttı. Ancak aynı dönemde uygulama indirme sayısında yüzde 49’luk bir düşüş gözlendi. 2022 sonu ile kıyaslandığında aktif kullanıcı sayısı yüzde 24 artarken, indirmeler yüzde 14 azaldı. Bu da uygulamanın yeni kullanıcı kazanmaktan çok mevcut kullanıcıyı elde tutma stratejisiyle ilerlediğini ortaya koyuyor.
Buna paralel olarak WhatsApp Business uygulaması, 2024 başından bu yana Hindistan’da ana WhatsApp Messenger uygulamasına kıyasla daha fazla ilk kez yükleme kaydetti. Appfigures’ın verilerine göre, bu artış özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin platformu benimsemesinden kaynaklanıyor. Hindistan’da birçok işletme sahibi, kişisel ve ticari iletişim için farklı WhatsApp hesapları kullanıyor ve genellikle çift SIM kartlı telefonlarla bu yapı destekleniyor. Aynı işletmenin farklı çalışanları veya cihazları için yapılan yüklemeler de toplam yükleme sayılarını artırıyor.
Sensor Tower’a göre, WhatsApp Business’ın Hindistan’daki aylık aktif kullanıcı sayısı, 2021’e kıyasla yüzde 130’dan fazla artış gösterdi. Bu oran, WhatsApp Messenger’ın aynı dönemdeki yaklaşık yüzde 34’lük büyümesinden oldukça yüksek. Kullanım süresi açısından WhatsApp hala önde olsa da – Kasım ayında Hindistan’daki kullanıcılar uygulamada günde ortalama 38 dakika geçirirken, WhatsApp Business kullanıcıları 27 dakika geçirdi – ABD’de tablo daha farklı. Orada WhatsApp Business kullanıcıları ortalama 27 dakika ile ana uygulamanın önünde yer alıyor.
Tüm bu gelişmelerin ortasında, Hindistan’daki sektör temsilcileri de düzenlemelerin uygulanabilirliğini sorguluyor. Meta’nın da üyesi olduğu Broadband India Forum (BIF), geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, yeni kuralların sıradan kullanıcılar için “ciddi hizmet kesintilerine ve kullanım zorluklarına” yol açabileceğini belirtti.
Öte yandan, Hindistan’daki yeni düzenlemeler yasal olarak da tartışmalı bir zemine sahip. Yeni kurallar, mesajlaşma uygulamalarını doğrudan Telekomünikasyon Kimlik Kullanıcı Varlıkları (TIUEs) sınıfına sokarak, geleneksel olarak Bilişim Teknolojileri Yasası çerçevesinde düzenlenen bu hizmetleri telekomünikasyon mevzuatına tabi kılıyor. Yeni Delhi merkezli düşünce kuruluşu The Dialogue’un kurucusu Kazim Rizvi’ye göre, bu kurallar yasa yerine yalnızca idari kararlarla hayata geçirildiği için, demokratik süreçten ve teknik istişarelerden uzak şekilde oluşturuldu.
Hindistan Telekom Bakanlığı konuyla ilgili yorum yapmaktan kaçınırken, uzmanlara göre Meta gibi şirketlerin bu düzenlemelere karşı yargı yoluna gitmesi de oldukça zor. Hukuki mücadele için ya kuralların mevcut yasal çerçeveyi aştığı ya da anayasal hakları ihlal ettiği gibi güçlü argümanlara ihtiyaç duyuluyor. Fakat mevcut durumda bu eşik oldukça yüksek.
