Dünyanın en büyük yarı iletken üreticilerinden TSMC, ABD’nin ithal çiplere yönelik planladığı yeni gümrük vergileriyle ilgili endişelerini resmi kanallardan iletti. Şirket, Arizona’da sürdürdüğü kapsamlı üretim yatırımlarının bu yeni tarifeler nedeniyle sekteye uğrayabileceğini belirtiyor. Bu kapsamda, ABD Ticaret Bakanlığı’na 5 Mayıs tarihinde gönderilen mektupta, gümrük vergilerinin potansiyel etkileri detaylı şekilde ele alındı. TSMC, üretimin devamlılığı ve tedarik zincirinin sağlıklı işlemesi için ithalatın vergiden muaf tutulması gerektiğini ifade etti.
TSMC, Phoenix kentinde biri faaliyette olan, ikincisi tamamlanmak üzere olan ve üçüncüsünün inşasına başlanan üç yarı iletken fabrikası üzerinde çalışıyor. Şirketin bu üç üretim tesisi için bugüne kadar yaklaşık 65 milyar dolar kaynak ayırdığı biliniyor. Bu yatırımlara ilave olarak, 100 milyar dolarlık yeni tesis ve merkezlerin planlandığı açıklandı. Toplamda 165 milyar dolara ulaşan bu girişim, ABD’nin çip üretiminde daha büyük bir rol üstlenmesi için atılmış somut bir adım olarak öne çıkıyor.
Tam kapasiteyle çalışmaya başladığında, Arizona’daki tesislerde aylık 100.000 adet wafer üretimi yapılması hedefleniyor. Bu miktar, şirketin en gelişmiş 2 nanometre üretim teknolojisine dayalı kapasitesinin yaklaşık yüzde 30’una denk geliyor. TSMC’ye göre, bu üretim hacmi ABD’de on binlerce yeni istihdam sağlayacak ve ülke ekonomisine dolaylı olarak 200 milyar dolar katkı sunacak. Bu nedenle, yapılacak yasal düzenlemelerin yatırım ortamını gözetmesi gerektiği vurgulanıyor.
ABD’nin uygulamayı planladığı tarifeler üretim sürecini aksatabilir
TSMC, ABD’deki üretim sürecinde ihtiyaç duyduğu birçok özel ekipman ve ham maddenin yerli olarak temin edilemediğini ifade ediyor. Bu durum, şirketin üretim zincirinde dışa bağımlı kalmasına neden oluyor. İthalat üzerindeki kısıtlamaların artması, özellikle ileri teknoloji üretim araçlarının temininde gecikmelere yol açabilir. Bu da sadece Arizona’daki yatırımı değil, genel olarak ABD’nin yarı iletken üretim hedeflerini de etkileyebilir.
ABD Ticaret Bakanlığı, Section 232 kapsamında yürüttüğü incelemeyi tamamlamak üzere. Bu kapsamda, ithal edilen çiplerin ulusal güvenlik üzerindeki etkileri değerlendiriliyor. Değerlendirme sonuçlarının 26 Mayıs’tan sonra kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor. Bu süreçte, Tayvan menşeli ürünlere %100’e varan yeni gümrük vergileri getirilmesi ihtimali de tartışma konusu oldu.
TSMC, ABD’ye yönelik bu denli büyük bir üretim hamlesi yaparken tarifelerle karşı karşıya kalmasının, yatırım kararlarının yeniden değerlendirilmesine yol açabileceğini belirtiyor. Şirketin görüşüne göre, çip üretimi küresel bir iş birliği gerektiriyor ve yerel kısıtlamalar bu yapıyı zayıflatabilir. Ayrıca, tarifelerin nihai ürün fiyatlarını artırması bekleniyor. Bu da tüketici elektroniği pazarında talep daralmasına neden olabilir.
TSMC’nin taleplerinden biri, büyük ölçekli çip üretimi yapan şirketlerin ithalat kalemlerinin vergiden muaf tutulması. Böylelikle, ABD’deki üretim planlarının sürdürülebilirliği sağlanmış olacak. Şirket, bu yönde bir kararın sadece TSMC için değil, ülkenin genel yarı iletken üretim kapasitesi için de önemli olduğuna dikkat çekiyor. Çünkü ABD, uzun vadede çip üretiminde daha az dışa bağımlı olmayı hedefliyor.
Öte yandan, gümrük vergilerinin uygulanması hâlinde ABD’deki çip üretimi, rekabetçilik açısından Asya’daki tesislerin gerisinde kalabilir. Bu da ülkede yerli üretimi teşvik etmek amacıyla verilen teşviklerin etkisini azaltabilir. Şirketin talepleri arasında, yerli üretimi desteklemenin yanında, ithalatın önünü kapatmamak da yer alıyor. Aksi takdirde, üretim sürekliliği risk altına girebilir.
TSMC’nin Arizona yatırımı, sadece üretim kapasitesiyle değil, aynı zamanda oluşturacağı ekosistemle de önem taşıyor. Yatırımın çevresinde oluşacak yan sanayi ve tedarik ağı, bölgeye ekonomik canlılık kazandırabilir. Fakat bu ekosistemin oluşabilmesi, üretimin sekteye uğramadan sürdürülmesine bağlı. Bu nedenle, alınacak kararların çok yönlü değerlendirilmesi gerektiği belirtiliyor.
ABD ile Tayvan arasında çip üretimi üzerinden şekillenen ekonomik ilişkiler, bu yeni düzenlemelerle sınanmaya başladı. TSMC’nin açıklamaları, sadece bir şirketin çıkarlarını değil, küresel tedarik zincirinin işleyişini de yakından ilgilendiriyor. Önümüzdeki dönemde Ticaret Bakanlığı’nın alacağı kararlar, hem yerli üretimi hem de uluslararası iş birliklerini doğrudan etkileyecek. Dolayısıyla, bu süreç sadece ekonomik değil, politik boyutlarıyla da yakından takip ediliyor.
