Trump ailesi bu kez gayrimenkul ya da siyasetle değil, altın kaplama bir akıllı telefonla gündeme geldi. Trump T1 adını verdikleri bu model, görünüşte lüks ve milliyetçilikle harmanlanmış bir cihaz izlenimi veriyor. Fakat iş üretim detaylarına geldiğinde bu algının yüzeyde kaldığı netleşiyor. Cihazın tanıtımı “Amerikan yapımı” vurgusuyla yapılırken, parçaların büyük kısmının yurtdışında üretildiği belirtiliyor.
Akıllı telefon üretimi artık neredeyse tamamen küresel bir süreç hâlini aldı. En güçlü işlemciler Tayvan’da üretiliyor, ekranlar genelde Güney Kore’den geliyor. Cihazlar ise çoğunlukla Çin, Hindistan veya Vietnam’da montajlanıyor. Her ne kadar cam bileşenleri ABD’de yapılsa da, bu tüm cihazın Amerika’da üretildiği anlamına gelmiyor.
Trump T1 teknik olarak orta segmentin sınırlarında
Trump T1’in teknik detayları incelendiğinde 499 dolarlık fiyatına göre ortalama özellikler sunduğu görülüyor. 6.8 inç AMOLED ekran, 12 GB RAM, 256 GB depolama alanı ve 50 MP ana kamerayla donatılmış bir cihazdan söz ediliyor. Ön yüzde 16 MP’lik bir kamera yer alırken, arka tarafta iki adet 2 MP sensör daha bulunuyor. Fakat işlemci bilgisinin teknik özellikler arasında yer almaması, en dikkat çeken eksiklik olarak öne çıkıyor.
Cihazın hangi işlemciyi kullandığı net olarak belirtilmiyor, bu da şeffaflık konusunu gündeme getiriyor. Çünkü neredeyse tüm akıllı telefon işlemcileri hâlâ Amerika dışında üretiliyor. Bu durum “Made in USA” etiketinin ne kadar doğru kullanıldığını sorgulatıyor. Ne var ki Trump kardeşler bu konuda net bir açıklama yapmaktan kaçınıyor.
Piyasadaki bazı analizlerde T1 modelinin T-Mobile’ın 200 dolarlık Revvl 7 modeliyle örtüştüğü öne sürülüyor. Hatta bazı teknik özellikleriyle Coolpad X100 modeliyle de büyük benzerlik taşıdığı dikkat çekiyor. Her iki telefonun da Çin merkezli firmalar tarafından üretildiği biliniyor. Bu eşleşmeler, T1’in özgün ve tamamen Amerikan üretimi olduğunu iddia etmeyi güçleştiriyor.
Trump kardeşler “telefonun gelecekte ABD’de üretileceğini” ifade ederek süreci muğlaklaştırıyor. “Gelecekte” ifadesi hukuki açıdan fazla esnek ve yoruma açık kalıyor. Federal Ticaret Komisyonu’nun (FTC) “Made in USA” etiketiyle ilgili net kuralları bulunuyor. Bu etiketin kullanılabilmesi için parçaların büyük bölümünün ve üretiminin ABD’de gerçekleşmesi gerekiyor.
Purism adlı şirketin kurucusu Todd Weaver da bu konuda görüş bildiren isimlerden biri. Purism, kendi telefonlarında işletim sistemini bile Amerika’da geliştiriyor ve sınırlı ölçüde bu etiketi kullanabiliyor. Buna rağmen onlar bile işlemci gibi kritik bileşenleri Güney Kore’den tedarik etmek zorunda kalıyor. Weaver, her parçası Amerika’da üretilmiş bir telefonun neredeyse imkânsız olduğunu açıkça belirtiyor.
Weaver, Trump T1’in mevcut haliyle “Made in USA” etiketini yasal olarak taşımasının mümkün olmadığını vurguluyor. FTC kurallarına göre yalnızca son montajın değil, tüm üretim sürecinin Amerika’da gerçekleşmesi gerekiyor. Hatta cihazın yalnızca montajını ABD’de yapmak, FTC’ye göre tüketiciyi yanıltıcı bir pazarlama olarak kabul ediliyor. Weaver, Trump kardeşleri FTC’ye şikâyet etmeyi bile düşündüğünü belirtiyor.
Bu arada, benzer tartışmalar daha önce Apple’ın Mac Pro modeliyle de yaşanmıştı. Şirket cihazın bazı parçalarını Texas’ta monte ettirse de, “Made in USA” etiketini kullanamadı. Bunun yerine “Designed in America” ve “Final Assembly in USA” gibi tanımlarla sınırlı kaldı. Çünkü Apple bile cihazın parçalarının çoğunu farklı ülkelerden temin ediyor.
Trump T1’in gerçekten Amerikan yapımı bir telefon olup olmadığı, yalnızca teknik değil, aynı zamanda hukuki bir mesele hâline gelmiş durumda. Üretim zinciri ve tedarik süreci incelendiğinde, cihazın büyük oranda Çin’de üretildiği anlaşılıyor. FTC’nin bu duruma nasıl yaklaşacağı ilerleyen günlerde netleşebilir. Fakat şu anki tablo, Trump ailesinin altın kaplama telefonunun milliyetçi pazarlama dilinin ötesinde fazla bir dayanağı olmadığını gösteriyor.
