Tesla, 2025’in üçüncü çeyreğinde ABD’de sona eren elektrikli araç vergi teşvikinden önce yakaladığı ivmeyle dikkat çekici bir satış performansı sergiledi. Tüketiciler, 30 Eylül’e kadar geçerli olan 7.500 dolarlık teşvikten yararlanabilmek için Tesla bayilerine yöneldi. Bu artan talep, şirketin çeyrek boyunca toplam 497 bin 99 araç teslim etmesini sağladı. Tesla, bu performansla tarihindeki en yüksek çeyrek teslimat rakamına ulaşmış oldu.
Gelir tarafında yaşanan bu artışa rağmen, kârlılık verilerinde aynı ölçüde bir yükseliş görülmedi. Üçüncü çeyrekte toplam gelir 28,1 milyar dolara ulaştı; bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12’lik bir artış anlamına geliyor. Ancak net kâr tarafında 1,4 milyar dolarlık bir rakam açıklandı; bu da önceki yılki 2,2 milyar dolarlık kâra kıyasla yüzde 37’lik bir düşüşe işaret ediyor. Kârdaki bu azalmaya rağmen, gelirlerin Wall Street tahmini olan 26,24 milyar doları aşması, analistler tarafından kısa vadede olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi. Öte yandan, bu dengesiz tablo, Tesla’nın mevcut ekonomik koşullar altında zorlandığını da gösteriyor.
Tesla artan satışa rağmen düşen kâr marjıyla dikkat çekti
Tesla’nın faaliyet geliri 1,6 milyar dolar seviyesinde ölçüldü. Bunun yaklaşık dörtte biri, yani 417 milyon doları, çevresel düzenlemelere ilişkin kredilerin diğer üreticilere satılmasından elde edildi. Bu gelir kalemi her ne kadar şirketi kısa vadede desteklemiş olsa da, geçtiğimiz yıla göre yüzde 44 oranında bir düşüş yaşandı. Özellikle ABD’de yürürlüğe giren yeni bütçe yasasıyla emisyon cezalarının kaldırılması, bu tür gelirlerin zaman içinde tamamen ortadan kalkabileceğini gösteriyor. Bu nedenle, uzun vadede daha istikrarlı gelir kalemlerine yönelme ihtiyacı daha da belirginleşmiş durumda.
Nakit yönetimi tarafında ise olumlu bir tablo çizildi. Tesla’nın kasasındaki nakit rezervi üçüncü çeyrek sonunda yüzde 24 artarak 41,6 milyar dolara yükseldi. Serbest nakit akışı ise 3,9 milyar dolar seviyesinde hesaplandı. Bu veri, operasyonel harcamalar ve sermaye yatırımları düşüldükten sonra şirketin elinde kalan nakdi yansıtıyor. Böylelikle Tesla, tüm zorluklara rağmen likiditesini koruyabildiğini göstermiş oldu.
Brüt kâr marjı verileri ise yatırımcılar açısından hala önemli bir baskı unsuru olmaya devam ediyor. Tesla bu çeyrekte, genel kabul görmüş muhasebe standartlarına göre yüzde 18’lik bir brüt marj bildirdi. Bu oran geçen çeyrekte açıklanan yüzde 17,2’nin biraz üzerinde olsa da, 2024 üçüncü çeyreğinde ulaşılan yüzde 19,8 seviyesinin gerisinde kaldı. Bu fark, Tesla’nın fiyat indirimlerine gitmesi ve üretim maliyetlerindeki artışla ilişkilendiriliyor. Marjların istenilen seviyeye dönüp dönmeyeceği, önümüzdeki çeyreklerde şirketin mali istikrarı açısından belirleyici olacak.
Bu çeyrekte üretim ve teslimat arasında oluşan fark da dikkat çekti. Tesla, bu dönemde ürettiğinden yaklaşık 50 bin adet fazla araç sattı. Böylece yılın ilk yarısında biriken araç stoğunun bir kısmı eritilmiş oldu. Bu fark, stok yönetimi açısından kısa vadeli bir rahatlama sağladı. Ancak üretim-teslimat dengesinin sürdürülebilir olup olmadığı konusunda soru işaretleri sürüyor.
Tesla’nın satış performansına rağmen yıl geneline dair beklentiler pek parlak değil. 2024 yılında ilk kez yıllık bazda düşüş gösteren satışların, 2025 sonunda da benzer bir eğilimde olacağı öngörülüyor. Analistlerin büyük kısmı, Tesla’nın yıllık satışlarında yüzde 8,5 civarında bir düşüş bekliyor. Eskiyen model gamı ve özellikle Çinli üreticilerle artan rekabet, bu gerilemenin temel nedenleri arasında gösteriliyor. Buna ek olarak, Avrupa pazarında da Tesla’nın eskisi kadar baskın olmadığı gözlemleniyor.
Şirketin itibarında yaşanan erozyonun bir diğer nedeni ise Elon Musk’ın siyasi söylemleri. Musk’ın ABD’deki sağcı politik figürlerle kurduğu yakın ilişki, liberal müşteri kitlesinde ciddi bir kopuşa neden oldu. Sosyal medya paylaşımlarındaki sivri ifadeler de markaya zarar veren unsurlar arasında yer alıyor. Bu durum, Tesla’nın ABD pazarındaki marka algısını zayıflatıyor ve satışlara doğrudan etki ediyor. Bu kopuşun nasıl yönetileceği, şirketin gelecekteki tüketici tabanını belirleyecek.
Tesla’nın geleceğe yönelik umutlarını yapay zekâ ve robotik projelere bağlaması da dikkat çekici. Elon Musk, robotaksi ve insansı robot projeleriyle şirketin yönünü değiştirmeyi hedefliyor. Musk’ın iddiasına göre, 2025 yılı sona ermeden ABD nüfusunun yarısı bu robotaksilere erişebilecek. Ancak şu anda bu sistem yalnızca Austin ve San Francisco gibi sınırlı bölgelerde hizmet veriyor. Geniş ölçekli yaygınlaşmanın önünde hem teknik hem de yasal engeller bulunuyor.
Finans raporu Musk’ın potansiyel ödeme paketinin hemen öncesinde açıklandı. 6 Kasım’da yapılacak olan hissedar toplantısında bu paket oylamaya sunulacak. Onaylanması hâlinde Musk, trilyon dolarlık piyasa değeri, milyonlarca robot ve robotaksi üretimi gibi hedeflere ulaşırsa dünyanın ilk trilyoneri olabilir.
