BilimManşetler

SpaceX Starship, dokuzuncu test uçuşunda yörüngeye ulaştı ancak dönüşte kontrolünü kaybetti

spacex starship

SpaceX Starship, salı akşamı gerçekleştirilen dokuzuncu test uçuşunda yörüngeye ulaşmayı başardı. Teksas’ın güneyindeki fırlatma tesisinden Super Heavy güçlendiricisiyle birlikte havalanan Starship, uçuşun ilk aşamasını başarılı şekilde tamamladı. Güçlendirici ile ayrılma manevrası sorunsuz geçti ve araç, planlandığı gibi uzaya çıktı. Bu aşama, önceki testlerde yaşanan patlamalar göz önüne alındığında önemli bir gelişmeydi.

Her ne kadar fırlatma kısmı olumlu sonuçlar verse de, uçuşun ilerleyen dakikalarında bazı aksaklıklar yaşandı. Starship, yörüngedeyken yapması planlanan bir testi tamamlayamadı. Gövdesindeki yanal kargo kapağı, sahte uydu yüklerini bırakmak için açılmadı. Bu teknik sorun, testin görev yükünü eksik bırakmasına yol açtı.

SpaceX Starship, yörüngedeyken yön kontrolünü kaybederek dönerken savruldu

Starship’in asıl problemi, dönüş aşamasına geçildiğinde ortaya çıktı. Araç, atmosfer girişine hazırlanırken yön kontrolünü kaybetti. Bu durum, Starship’in düzgün bir açıda yeniden giriş yapmasını engelledi. Ardından araç dönmeye başladı ve kontrolsüz şekilde Hint Okyanusu’na girdi.

Buna rağmen, bu uçuş SpaceX’in Starship programı açısından bazı ilkleri barındırıyordu. İlk defa daha önce uçmuş bir Super Heavy güçlendiricisi tekrar kullanıldı. Bu güçlendirici, yedinci testte görev almış ve başarıyla iniş gerçekleştirmişti. Böylece, yeniden kullanılabilirlik konusunda kayda değer bir adım atıldı.

SpaceX’in bu test uçuşuna yalnızca birkaç gün önce ABD Federal Havacılık İdaresin’den (FAA) izin çıktığı biliniyor. FAA, yılın başında yaşanan art arda iki başarısız denemenin ardından güvenlik analizlerini genişletti. Bu süreçte hem ABD içinde hem de uluslararası hava sahasında risk bölgeleri yeniden tanımlandı. Güncellenen güvenlik protokolleri, test uçuşunun daha kontrollü bir ortamda yapılmasını sağladı.

Ocak ayında yapılan bir önceki testte de benzer karmaşık sonuçlar elde edilmişti. Starship’in ağır güçlendiricisi iniş esnasında ikinci kez başarıyla yakalanmıştı. Ancak uzay aracı yörüngeye çıktıktan kısa süre sonra bir anormallik yaşamış ve irtibat kesilmişti. Parçaları Porto Riko yakınlarına düşen araç, FAA’nın hava trafiğini geçici olarak yeniden yönlendirmesine neden olmuştu.

Mart ayında yapılan sekizinci testte ise Starship yine uzaya çıkmayı başarmıştı. Güçlendirici inişte yakalanmış, fakat uçuşun sekizinci dakikasında birden fazla Raptor motoru devre dışı kalmıştı. Bu teknik arıza aracın dönmesine ve görevden sapmasına yol açmıştı. Bu olayın ardından SpaceX, donanım sistemlerinde çeşitli güncellemeler yapmıştı.

Bu dokuzuncu uçuşta yaşanan yön kaybı, SpaceX’in hâlâ bazı temel mühendislik sorunlarıyla karşı karşıya olduğunu gösteriyor. Her ne kadar yörüngeye ulaşılması önemli bir başarı olsa da, güvenli dönüşün hâlâ garanti edilememesi dikkat çekiyor. Mühendislik açısından bu tip testler, ileride yapılacak geliştirmeler için ciddi veriler sunuyor. Özellikle yönlendirme sistemleri ve ısı kalkanları gibi alanlarda yeni iyileştirmelerin yolda olduğu düşünülüyor.

Tüm bunların yanında, Starship programının hedefleri çok daha büyük ölçekli görevleri içeriyor. Ay ve Mars projeleri kapsamında kullanılacak bu araç için her test, karmaşık senaryoların değerlendirilmesi anlamına geliyor. Dolayısıyla eksik tamamlanan görevler bile uzun vadede önemli yapı taşları oluşturuyor. Testler devam ettikçe, aracın teknik kapasitesi daha net biçimde şekillenmeye devam edecek.