OpenAI CEO’su Sam Altman ile işitme cihazı girişimcisi Jason Rugolo arasında yaşanan “io” isim krizi, son günlerin en dikkat çeken teknoloji hukuk meselelerinden biri hâline geldi. İki taraf arasında geçen özel e-posta yazışmalarının kamuoyuna taşınmasıyla birlikte olay daha da karmaşık bir hal aldı. Sam Altman, bu süreci yalnızca yasal yollarla değil, kamuoyu önünde de yönetmeyi tercih etti. Böylece teknoloji dünyasında nadir görülen bir şeffaflıkla ilerleyen bir dava süreci başlamış oldu.
Jason Rugolo, mart ayında Altman’a gönderdiği bir e-postada, iyO adını verdiği yapay zekâ destekli ses cihazı şirketine 10 milyon dolarlık yatırım yapmasını istedi. Rugolo, bu donanımı 2018 yılından beri geliştirdiklerini ve AI ile etkileşim için en verimli fiziksel arayüzü sunduklarını iddia etti. Altman ise bu yatırım teklifini, benzer bir ürün üzerinde çalıştıklarını söyleyerek kibarca geri çevirdi. Rugolo bunun üzerine, en azından bir iş birliği fırsatının değerlendirilebileceğini belirtti.
OpenAI isim tercihiyle Rugolo’nun tepkisini çekti
Altman, bu öneriye yanıt verirken, projenin Jony Ive tarafından yönlendirildiğini ve kendisinin bu konuda karar verici olmadığını ifade etti. Bilindiği üzere OpenAI, geçtiğimiz haftalarda Jony Ive’ın tasarım şirketini yaklaşık 6,5 milyar dolara satın aldı. Rugolo, ilerleyen tarihlerde Altman’a gönderdiği mesajlarda, OpenAI ekibine daha önce sunulan ürün demosundaki eksiklerin giderildiğini ve cihazın gelişim sürecinde ciddi adımlar atıldığını belirtti. Ne var ki, bu iletişimler somut bir iş birliğine dönüşmedi.
23 Mayıs tarihinde OpenAI, “io” adını taşıyan yeni bir donanım projesini duyurdu. Bu gelişme Rugolo cephesinde rahatsızlık yarattı ve kendisi aynı gün Altman’a yeniden ulaştı. Rugolo, isme dair yaşadığı sorunları, yatırımcıların ve basının yönelttiği sorularla birlikte “vulnerable ve exposed” bir ruh hâline büründüğünü belirterek dile getirdi. OpenAI’ın bu ismi kullanmasıyla kendisini küçük bir girişimci olarak dev bir yapay zekâ devine karşı çaresiz hissettiğini ifade etti.
OpenAI’ın ürün yönetiminden sorumlu isimlerinden Peter Welinder, Rugolo’nun bu açıklamalarına karşılık iç iletişimde cihazların birbirine hiç benzemediğini söyledi. Ayrıca Rugolo’nun ürününün henüz tam olarak çalışır durumda olmadığını da ekledi. Bu yorum, OpenAI’ın isim benzerliğini ciddiye almamasının ardındaki teknik gerekçelerden biri olarak dikkat çekti. Fakat hukuki süreç kısa süre sonra OpenAI lehine ilerlemedi.
22 Haziran’da OpenAI, “io” markasını tüm platformlarından kaldırmak zorunda kaldı. Bu adım, Iyo’nun 9 Haziran’da açtığı marka davası kapsamında mahkemenin verdiği geçici tedbir kararı nedeniyle atıldı. Mahkemeye sunulan ifadelerde OpenAI’ın donanım ekibi, kendi ürünlerinin “kulak içi cihaz” ya da “giyilebilir teknoloji” sınıfına girmediğini savundu. Yine de, mahkemenin markaya yönelik kısıtlama kararı, şirketin planladığı lansman stratejisini doğrudan etkiledi.
Rugolo’nun iddialarına göre OpenAI, 2022 yılında Altman’ın yatırım şirketi ve Jony Ive’ın LoveFrom tasarım firması aracılığıyla iyO’nun teknolojik altyapısından haberdar oldu. Rugolo ayrıca, eski Apple yöneticisi Evans Hankey ile yapılan işe alım görüşmelerinde ürünle ilgili detayları paylaştıklarını, Hankey’nin ise daha sonra io projesinde görev aldığını belirtti. Tüm bu gelişmeler, OpenAI’ın fikrî mülkiyet kurallarına aykırı şekilde hareket ettiğine dair kanıt olarak dava dosyasına girdi. Rugolo, bu sürecin etik sınırları ihlal ettiğini savundu.
Altman ise kamuoyuna açık şekilde yaptığı açıklamada Rugolo’nun yatırım ve satın alma talebinde oldukça ısrarcı davrandığını söyledi. OpenAI’ın bu teklifleri baştan itibaren net şekilde reddettiğini, iletişim sürecinin şeffaf yürüdüğünü savundu. Davayı ise “saçma, üzücü ve temelsiz” olarak nitelendirdi. Altman’ın bu yaklaşımı, daha önce Elon Musk ile yaşanan dava sürecinde de uyguladığı “kamuoyu karşısında savunma” stratejisiyle benzerlik taşıyor.
Rugolo, Altman’ın açıklamalarına X üzerinden verdiği yanıtta, bu tarz bir tartışmanın kamuoyuna taşınmasından dolayı duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Güçlü bir figürün, küçük bir girişimciye karşı bu şekilde yüklenmesinin “kötü bir davranış örneği” olduğunu vurguladı. İsmin kullanımına karşı çıktığını, ürün bazında ise rekabet etmekten çekinmediğini belirtti. Rugolo ayrıca, Altman’ın “rekabetçi bir ürün geliştireceğiz” dediği anda aslında tüm bilgileri verdikten sonra aldatıldığını hissettiğini de sözlerine ekledi.
Her ne kadar OpenAI şu an için io markasını kullanamasa da, şirket Jony Ive ile birlikte yürüttüğü donanım geliştirme çalışmalarının sürdüğünü duyurdu. OpenAI’ın mahkemeye sunduğu savunmalarda, Rugolo’nun iddiaları yersiz ve zamansız olarak tanımlandı. Cihazın yeni adı ya da yeniden tanıtım tarihi konusunda henüz bir bilgi verilmedi. Süreç, yapay zekâ donanımı alanında marka hakları ve etik sınırlar üzerine daha geniş bir tartışmayı beraberinde getiriyor.
