Microsoft’un Edge İnternet tarayıcısını öne çıkarmak için Windows’ta rekabeti engellediğini savunan Opera, bu uygulamaların durdurulması için Brezilya’da hukuki süreç başlattı. Şirket, kullanıcıların varsayılan tarayıcı tercihlerinin sistem tarafından sistematik biçimde yok sayıldığını öne sürüyor.
Opera’nın şikayeti, Brezilya’nın rekabet düzenleyici kurumu CADE’ye sunuldu. Gerekçe olarak, Microsoft’un Windows ortamında kullanıcıları Edge’e yönlendiren müdahaleci tasarım ve davranış kalıpları sergilemesi gösterildi. Örneğin, Outlook ya da Microsoft Teams gibi uygulamalarda bağlantılar doğrudan Edge ile açılıyor. Aynı şekilde PDF dosyaları da kullanıcı tercihine bakılmaksızın Edge ile açılabiliyor. Bu gibi durumların alternatif tarayıcıları işlevsiz hale getirdiği vurgulanıyor.
Opera, bu uygulamaların sadece teknik tercihlerle açıklanamayacağını savunuyor. Tarayıcı indirilmeye çalışıldığında Edge içerisinde gösterilen uyarılar, reklam mesajları ve görsel engellerin kullanıcı davranışlarını etkilemeyi amaçladığı belirtiliyor. Şirketin iddiasına göre, bu mesajlar kullanıcıları başka tarayıcıları tercih etmekten vazgeçirmeye yönelik. Daha önce benzer şekilde Bing üzerinde Google arama sayfasına benzeyen bir arayüz oluşturulduğu ve bu durum fark edilince geri çekildiği hatırlatılıyor.
Opera, Windows üreticilerinin alternatif tarayıcıları önceden yükleyemediğini söylüyor
Opera, Microsoft’un bilgisayar üreticilerine Windows lisanslarında indirim sağlamak için S Modu’nda cihaz gönderme şartı koştuğunu da dosyaya ekledi. Bu modda sadece Microsoft Store’dan indirilen yazılımların kullanılmasına izin veriliyor. Şirket, bunun kullanıcıların bağımsız yazılım tercihlerini doğrudan etkilediğini savunuyor. Benzer gerekçelerle Avrupa Birliği’nde de daha önce girişimlerde bulunan Opera, bu çabalarından somut sonuç alamamıştı. Microsoft ise Edge’in gatekeeper (kapı bekçisi) olarak sınıflandırılmaması sayesinde AB düzenlemelerinden tam anlamıyla etkilenmedi.
Opera’nın Brezilya’yı seçme gerekçesi ise ülkedeki aktif kullanıcı kitlesiyle doğrudan ilişkili. Opera, Brezilya’da en çok kullanılan üçüncü tarayıcı konumunda. Şirket burada milyonlarca kullanıcıya ulaşmış durumda. Bu nedenle CADE’nin vereceği kararın, sadece yerel değil küresel sonuçlar doğurabileceği öngörülüyor. Microsoft’tan ise şu ana kadar resmi bir yanıt gelmiş değil.
Opera daha önce de benzer gerekçelerle 2007 yılında Avrupa Komisyonu’na başvurmuş, Internet Explorer’ın varsayılan tarayıcı olarak sunulması uygulamasının değiştirilmesini sağlamıştı. Bu başvuru sonrasında Microsoft, Windows kullanıcılarına birden fazla tarayıcı arasından seçim yapma imkanı sunan bir ekran hazırlamak zorunda kalmıştı. Ancak şirket, Windows 7 Service Pack 1’de bu ekranı eklemeyi unuttuğu için 2013’te 730 milyon dolar ceza almıştı. Opera, bugünkü başvurusunda da benzer bir yaklaşımın izlenmesini bekliyor.
Edge’in Windows işletim sisteminde avantajlı bir pozisyonda yer alması uzun süredir tartışma konusu. Diğer tarayıcı geliştiricileri, kullanıcı deneyiminin Microsoft tarafından yönlendirildiğini savunuyor. Bu da adil rekabet ortamının zedelendiği yönündeki eleştirileri artırıyor. Brezilya’da açılan bu yeni dosya, bu tür uygulamalara karşı daha güçlü bir denetim mekanizması kurulmasını talep ediyor.
Microsoft’un bu şikayete karşı nasıl bir savunma yapacağı henüz bilinmiyor. Brezilya’daki rekabet otoritesinin süreci nasıl değerlendireceği ve hangi adımları atacağı önümüzdeki dönemde netleşecek. Opera’nın beklediği değişikliklerin hayata geçirilmesi durumunda Windows’ta tarayıcı seçimi konusu yeniden gündeme gelebilir.
