Meta ve Google tarafından yürütülen büyük ölçekli deniz altı kablo projeleri, güvenlik riskleri ve düzenleyici engeller nedeniyle beklenenden daha geç faaliyete geçecek. Bloomberg’in konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, özellikle Kızıldeniz çevresinde artan jeopolitik gerilimler, bu altyapı yatırımlarını olumsuz etkiliyor. Meta sözcüsü, yaşanan gecikmeleri “operasyonel zorluklar, düzenleyici endişeler ve bölgesel risklerin birleşimi” olarak nitelendirdi.
Meta’nın 2020 yılında duyurduğu 2Africa adlı deniz altı kablo sistemi, Afrika kıtasını çevreleyerek kıtaya yüksek hızlı fiber internet sağlamayı amaçlıyor. Aynı zamanda Avrupa, Asya ve Afrika’yı birbirine bağlayacak bu sistemin uzunluğu yaklaşık 45.000 kilometreyi buluyor. Ne var ki, projenin özellikle Kızıldeniz’in güneyinden geçmesi planlanan kısmında ilerleme kaydedilemedi. Bölgedeki çatışmaların yanı sıra, yerel yönetimlerden gerekli izinlerin alınmasındaki güçlükler de inşaat sürecini aksatıyor.
Meta beş kıtayı birbirine bağlayacak sistemden vazgeçmiş değil
Google’ın desteklediği Blue-Raman adlı kıtalar arası deniz altı kablo hattı da benzer sorunlarla karşı karşıya. 2021’de duyurulan ve 2024’te devreye girmesi planlanan sistem, Fransa, İtalya, Hindistan, İsrail, Ürdün, Suudi Arabistan ve Umman gibi ülkeleri birbirine bağlamayı hedefliyordu. Ancak yaşanan gelişmelerin ardından projenin güncel takvimi belirsizliğini koruyor.
Buna ek olarak, Kızıldeniz’den geçmesi planlanan başka birçok fiber internet hattı da benzer şekilde inşa edilemedi. İddialara göre, İran destekli Husi güçlerinin gerçekleştirdiği füze saldırıları nedeniyle müteahhitler uzun rotalar belirlemek zorunda kalıyor ve çalışmalar ciddi biçimde sekteye uğruyor. Telekomünikasyon analiz şirketi Telegeography’nin araştırma direktörü Alan Mauldin, durumu şu sözlerle özetliyor: “Şirketler yalnızca yatırımlarından gelir elde edememekle kalmıyor, aynı zamanda kısa vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için alternatif kablolar üzerinden kapasite kiralamak zorunda kalıyorlar.”
Her şeye rağmen bu gecikmelerin, daha önce açıklanan bazı diğer deniz altı projelerini etkilemediği belirtiliyor. Google, Togo ile Avrupa arasında Atlantik tarafında uzanacak bir kablo ağı kurmayı sürdürüyor. Meta ise beş kıtayı birbirine bağlayacak, Kızıldeniz’i doğrudan geçmeyen devasa bir sistem üzerinde çalışmaya devam ediyor.
Bu tür projeler, dünyanın farklı bölgelerine yüksek hızlı internet ulaştırmak açısından kritik önem taşıyor. Fakat deniz altı kablolar yalnızca inşa sürecindeki jeopolitik risklerle değil, aynı zamanda doğal afetler, şiddetli hava koşulları ve balıkçılık gibi insan kaynaklı faaliyetlerle de tehdit altında. Halihazırda faaliyette olan birçok kablonun zaman zaman hasar görmesi, bu teknolojinin sürdürülebilirliği açısından ek maliyet ve onarım ihtiyacını beraberinde getiriyor.
