Roomba markalı robot süpürgeleriyle tanınan iRobot, ABD’nin Delaware eyaletindeki iflas mahkemesine yaptığı başvuruyla iflas koruması talep etti. Şirket, iflas süreci sonunda üretici ortağı Picea Robotics tarafından özel mülkiyete geçecek. Uzun süredir finansal sorunlarla mücadele eden iRobot, daha önce Mart ayında faaliyetlerini sürdürebilme konusunda ciddi belirsizliklerle karşı karşıya olduğunu duyurmuştu.
2024 yılı boyunca yaklaşık 682 milyon dolarlık gelir elde eden iRobot, kârlılığını Çin merkezli rakip firmaların sunduğu daha düşük maliyetli ürünler karşısında koruyamadı. Şirket her ne kadar ABD ve Japonya gibi pazarlarda hâlâ güçlü bir konumda bulunsa da, artan rekabet nedeniyle hem fiyatlarını düşürmek hem de ürün teknolojisini yenilemek için yüksek maliyetli yatırımlar yapmak zorunda kaldı. Bu durum, şirketin operasyonel yapısını sürdürülemez hale getirdi.
iRobot başarısız Amazon anlaşmasıyla zora girdi
iRobot’un üretiminin büyük bir kısmı Vietnam’da gerçekleştiriliyor. Ne var ki, ABD’nin 2025 yılında uygulamaya koyduğu yüzde 46 oranındaki ithalat tarifesi, şirketin Vietnam üretimi üzerinden ABD pazarına gönderdiği ürünlerin maliyetini önemli ölçüde artırdı. Mahkeme belgelerine göre yalnızca bu tarife, şirkete 2025 yılı içinde 23 milyon dolarlık ek maliyet getirdi. Artan maliyetler, şirketin uzun vadeli planlamalarını da büyük ölçüde zorlaştırdı.
Öte yandan, Amazon tarafından 2022’de açıklanan ve 1,4 milyar dolar değerinde olması planlanan satın alma girişimi, Avrupa’daki rekabet kurumlarının engeline takıldı. Bu gecikme süresince iRobot, 2023 yılında operasyonlarını finanse edebilmek için 190 milyon dolarlık yeni bir kredi aldı. Ancak Amazon anlaşmasının iptal edilmesi sonrası bu borcun ödenmesiyle ilgili ciddi sıkıntılar yaşandı. Şirketin üretim ortağı olan Çin merkezli Picea Robotics, Carlyle Group’un yönettiği yatırım fonlarından bu borcu devralarak iRobot üzerindeki kontrolünü artırdı.
İflas planı çerçevesinde Picea Robotics, iRobot’un tüm hisselerini alacak ve 2023’ten kalan 190 milyon dolarlık kredi borcunu iptal edecek. Buna ek olarak, iki şirket arasında daha önce imzalanan üretim anlaşmasından doğan 74 milyon dolarlık ek borç da silinecek. Mahkemeye sunulan iflas belgelerinde, diğer alacaklılara ve tedarikçilere ise ödemelerin tam olarak yapılacağı bilgisi yer alıyor.
Uygulama ve ürün desteği devam edecek
iRobot, iflas sürecinin şirketin mobil uygulamalarını, müşteri hizmetleri süreçlerini, küresel iş ortaklıklarını ve tedarik zinciri ilişkilerini olumsuz etkilemeyeceğini belirtti. Şirketin verdiği bilgiye göre bu süreçte Roomba kullanıcılarının hizmet alımlarında herhangi bir aksama yaşanmayacak.
Bir zamanlar pandeminin etkisiyle büyük bir talep gören iRobot, 2021 yılında 3,56 milyar dolar piyasa değerine ulaşmıştı. Ancak LSEG verilerine göre şirketin güncel değeri yaklaşık 140 milyon dolara kadar geriledi. 1990 yılında Massachusetts Institute of Technology’den üç robotik uzmanı tarafından kurulan iRobot, ilk yıllarında savunma ve uzay teknolojileri alanında çalıştı. Şirket, 2002 yılında Roomba adlı robot süpürge modelini piyasaya sunarak tüketici elektroniği pazarına geçiş yaptı.
Halen ABD’de robot süpürge pazarının yaklaşık yüzde 42’sine, Japonya’da ise yüzde 65’ine sahip olan iRobot’un merkezi Massachusetts’in Bedford kentinde bulunuyor. Mahkeme belgelerine göre şirketin güncel çalışan sayısı 274.
Picea Robotics’in bu satın alımıyla birlikte iRobot’un gelecekteki yöneliminin nasıl şekilleneceği ve ürün geliştirme süreçlerinde nasıl bir politika izleneceği önümüzdeki dönemde daha net ortaya çıkacak. Her ne kadar kısa vadede yapısal sorunlar çözülmüş görünse de, şirketin küresel rekabet ortamında yeniden güçlü bir büyüme ivmesi yakalayabilmesi için kapsamlı bir dönüşüm süreci geçirmesi gerekecek.
