Avrupa Birliği ile Intel arasında 16 yıldır süregelen rekabet soruşturmasında yeni bir hukuki gelişme yaşandı. Avrupa Birliği Genel Mahkemesi, Intel’in 237 milyon avroluk rekabet cezasına karşı yaptığı son başvuruyu da reddetti. Bu karar, 2009 yılında başlatılan ve teknoloji dünyasının en uzun soluklu tekel davalarından biri olarak bilinen sürecin önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Intel, ilk etapta 376 milyon avro olarak belirlenen cezayı temyiz yoluyla yaklaşık üçte bir oranında düşürmeyi başarsa da, kalan tutarı ödeme yükümlülüğünden kurtulamadı.
Soruşturmanın geçmişi 2000’li yılların başlarına kadar uzanıyor. Avrupa Komisyonu, Intel’i 2002 ile 2006 yılları arasında önde gelen bilgisayar üreticileri HP, Acer ve Lenovo’ya, AMD işlemcili sistemleri piyasaya sürmemeleri veya geciktirmeleri için yasa dışı ödemeler yapmakla suçlamıştı. Bu tür ödemeler, Komisyon tarafından “çıplak kısıtlamalar” olarak tanımlanmış ve serbest piyasa rekabetine ciddi zarar verdiği gerekçesiyle hukuki süreç başlatılmıştı.
Intel için bir ihtimal daha var
Bunun yanında, Komisyon 2009 yılında Intel’i bir başka rekabet ihlaliyle daha suçlamış, bu kapsamda gizli indirimler yoluyla rakiplerini piyasadan dışlamaya çalıştığını ileri sürmüştü. 2017 yılında Avrupa Adalet Divanı, bu cezaya ilişkin ekonomik etkilerin yeterince analiz edilmediği gerekçesiyle davanın yeniden incelenmesine hükmetmişti. 2022 yılında Avrupa’nın ikinci en yüksek mahkemesi, gizli indirimlerle ilgili cezayı iptal etmiş ve 1.06 milyar avroluk ceza ortadan kalkmıştı. Bu karar, 2023 yılında Avrupa Adalet Divanı tarafından da onanmıştı.
Fakat, “çıplak kısıtlama” olarak tanımlanan ikinci ihlal, ayrı bir dava olarak değerlendirildi ve 2023 yılında yeniden 237 milyon avroluk yeni bir ceza kesildi. Intel, bu yeni karara karşı da hukuki mücadele başlatmış, ancak sonuç değişmedi. Şirketin itirazı 2024 yılı sonunda Avrupa Birliği Genel Mahkemesi tarafından reddedildi ve cezanın geçerli olduğu ilan edildi.
Bununla birlikte, mevcut karar her ne kadar davanın büyük ölçüde sonlandığını gösterse de tarafların hukuki yolları tamamen kapanmış değil. Intel ve Avrupa Komisyonu, dava sürecini Avrupa Adalet Divanı’na taşıyarak yalnızca hukuki noktalar üzerinden temyiz başvurusu yapabilir. Bu nedenle, nihai sonucun önümüzdeki yıl netlik kazanması bekleniyor.
