Avrupa Komisyonu, Google tarafından sunulan yapay zekâ tabanlı hizmetlerde üçüncü taraf içerik kullanımına ilişkin yeni bir rekabet soruşturması başlattı. Soruşturmanın merkezinde, Google’ın özellikle haber yayıncılarının içeriklerini, yapay zekâ destekli “Yapay Zekâ Özeti” ve “Yapay Zekâ Modu” özelliklerinde uygun izin ve ödeme olmaksızın kullanıp kullanmadığı yer alıyor. Komisyon, bu içeriklerin yayıncılardan açık onay alınmadan veya adil bir ücretlendirme yapılmadan yapay zekâ araçlarında kullanılmasının, Avrupa Birliği rekabet kurallarını ihlal edebileceğini değerlendiriyor.
Yapılan açıklamada, “Google’ın yayıncıların içeriklerini yapay zekâ ile üretilen yanıtlarında kullanırken, bu içerikler için uygun bir telafi mekanizması sunmadan ve yayıncılara içeriklerinin kullanımını reddetme hakkı tanımadan hareket edip etmediği araştırılıyor,” ifadeleri yer aldı. Komisyon, özellikle birçok yayıncının Google Arama trafiğine büyük ölçüde bağımlı olduğunu ve erişim kaybı yaşamaktan çekindikleri için içeriklerinin kullanımı konusunda gerçek anlamda bir tercih hakkına sahip olmadıklarını vurguladı.
Google hakkında çift ayaklı bir soruşturma yürütülüyor
Bununla birlikte, soruşturmanın ikinci ayağı YouTube üzerinden yüklenen içeriklerin yapay zekâ eğitiminde kullanılmasıyla ilgili. Komisyon, Google’ın YouTube içeriklerini üretken yapay zekâ modellerini eğitmek için kullanırken içerik üreticilerine yeterli düzeyde bilgi sunup sunmadığını ve bu içerik sahiplerinin kullanım iznini geri çekme hakkına sahip olup olmadığını sorguluyor. Yapılan değerlendirmede, içerik üreticilerinin platforma medya yüklerken, verilerinin kullanımını otomatik olarak Google’a devretmek zorunda bırakıldıkları ifade edildi. Buna karşın, rakip yapay zekâ geliştiricilerinin YouTube içeriğine erişim sağlayamaması da potansiyel rekabet ihlali olarak değerlendiriliyor.
Avrupa Komisyonu’nun temiz, adil ve rekabetçi geçişten sorumlu başkan yardımcısı Teresa Ribera, yaptığı açıklamada yapay zekânın Avrupa için sunduğu potansiyel faydalara dikkat çekerken, bu ilerlemenin temel toplumsal değerler pahasına gerçekleşmemesi gerektiğini belirtti. Ribera, “Google’ın yayıncılara ve içerik üreticilerine haksız şartlar dayatıp dayatmadığını, aynı zamanda rakip yapay zekâ geliştiricileri karşısında avantaj elde edip etmediğini inceliyoruz,” ifadelerini kullandı.
Google ise yapılan bu değerlendirmelere karşı temkinli bir tutum sergiliyor. Şirketin bir sözcüsü Engadget’a yaptığı açıklamada, “Bu tür soruşturmalar, şu anda her zamankinden daha rekabetçi olan bir pazarda inovasyonu engelleme riski taşıyor. Avrupa’daki kullanıcılar en yeni teknolojilerden faydalanmayı hak ediyor. Yayıncılık ve yaratıcı sektörlerle iş birliğimizi sürdüreceğiz,” dedi.
Buna karşın, dijital haklar savunucuları ve bazı medya kuruluşları, büyük teknoloji şirketlerinin içerik üreticilerini marjinalleştiren politikalarının uzun süredir sektörde gerilim yarattığını belirtiyor. Avrupa Komisyonu’nun bu hamlesi, bu konudaki denetimlerin daha da sıkılaşacağına işaret ediyor. Öte yandan, yapay zekâ araçlarının eğitim verisi olarak kullanılan içeriklerin kaynağının net biçimde belirtilmesi ve içerik sahiplerine hem ödeme hem de kontrol hakkı tanınması yönündeki talepler de artmaya devam ediyor.
