Avustralya Rekabet ve Tüketici Komisyonu (ACCC), teknoloji devi Google’a rekabet kurallarını ihlal ettiği gerekçesiyle 55 milyon Avustralya doları, yani 36 milyon ABD doları ceza verileceğini açıkladı. Cezanın nedeni, Google’ın ülkedeki büyük operatörler Telstra ve Optus ile yaptığı ve yalnızca Google Arama’nın önceden yüklü olarak sunulmasını şart koşan anlaşmalar oldu. Bu uygulama Aralık 2019 ile Mart 2021 arasında devam etti.
Bu anlaşmalar kapsamında, söz konusu operatörler farklı bir arama motorunu cihazlara yükleyemedi. Bununla birlikte Google, kullanıcıların arama işlemlerinden elde edilen reklam gelirinin bir kısmını operatörlere aktardı. Şirket, bu düzenlemelerin rekabeti azaltıcı etki yaratabileceğini kabul etti.
Google bu sefer itiraz yerine cezayı kabul etti
ACCC Başkanı Gina-Cass Gottlieb, rekabeti sınırlayan uygulamaların tüketiciler açısından olumsuz sonuçlar doğurduğunu dile getirdi. Ona göre bu tür anlaşmalar genellikle daha yüksek maliyet, daha az seçenek ve düşük kalite anlamına geliyor. Gottlieb, özellikle yapay zekâ destekli arama araçlarının gelişiminin rekabet ortamını yeniden şekillendirdiğini belirtti.
Gottlieb, kullanıcıların mobil cihazlarda farklı arama motorlarını deneyebilme imkânının artmasının önemine değindi. Tüm bunların yanında, yapay zekâ araçlarının sağladığı yeni seçeneklerin tüketiciler için daha geniş bir tercih alanı sunduğunu söyledi. Bu durum, gelecekte arama hizmetlerindeki rekabetin daha da çeşitlenmesine zemin hazırlayabilir.
Google geçmişte benzer davalarda suçlamaları kabul etmeyip savunma yoluna gitmişti. Buna rağmen, bu kez şirket işbirliği yaparak sorumluluğunu kabul etti ve para cezasını ACCC ile birlikte mahkemeye sundu. Yine de, cezanın uygun olup olmadığına nihai kararı Avustralya Federal Mahkemesi verecek.
Google’ın Avrupa’daki deneyimi de bu gelişmeye paralel bir tablo ortaya koyuyor. 2018’de aldığı 4,3 milyar avroluk antitröst cezasının ardından şirket, 2020’den itibaren Android kullanıcılarına alternatif arama motoru seçenekleri sunmaya başladı. Bu adım, Avrupa’daki rekabet ortamında farklı arama motorlarının görünürlüğünü artırmıştı.
Avustralya’da yaşanan süreç, küresel ölçekte benzer uygulamaların gündeme gelebileceğini düşündürüyor. Ne var ki, bu tür davaların yalnızca Google’ı değil, mobil cihaz üreticileri ve telekom operatörlerini de etkilediği görülüyor. Çünkü tüketicilere sunulan seçenekler, çoğu zaman bu iş birlikleri üzerinden belirleniyor.
Öte yandan, Telstra ve Optus geçtiğimiz yıl ACCC ile vardıkları anlaşmayla gelecekte benzer düzenlemelere girmeyeceklerini taahhüt etti. Bu durum, Avustralya’da kullanıcıların farklı arama motorlarına erişiminin kolaylaşacağına işaret ediyor. Mobil cihazlarda tek bir arama seçeneğinin dayatılması, artık geçmişte kalacak gibi görünüyor.
Her şeye rağmen Google’ın Avustralya’daki cezası, şirketin küresel operasyonları açısından büyük bir mali yük oluşturmuyor. Fakat, uzun vadede bu tür kararların arama motoru pazarında rekabeti artırıcı etkiler doğurabileceği değerlendiriliyor. Bu nedenle teknoloji şirketleri, iş birliklerini oluştururken daha şeffaf ve rekabet dostu adımlar atmak zorunda kalabilir.
