ABD’de yıllardır süren tekel davasında Google için kritik bir karar çıktı. Federal bölge mahkemesi, Apple ile yapılan 20 milyar dolarlık anlaşmanın geçerliliğini sürdürmesine onay verdi. Böylece Google, Safari tarayıcısında varsayılan arama motoru olmayı sürdürecek. Karar, teknoloji dünyasında yakından izlenen rekabet mücadelesine yeni bir boyut ekledi.
Yargıç Amit Mehta, davada yaptığı açıklamada Google’ın dağıtım ortaklarına ödeme yapmasının engellenmeyeceğini söyledi. Mehta’ya göre bu ödemelerin kaldırılması, iş ortaklarını ve kullanıcıları doğrudan etkileyecekti. Bu yüzden anlaşmaların tamamen kesilmesi yerine devam etmesi daha uygun bulundu. Mehta, Google’ın ödediği bu paraların birçok dağıtım kanalı için kritik olduğunu belirtti. Bunun yanında, sektörün dengeleri açısından da söz konusu ödemelerin sürmesinin önem taşıdığını vurguladı.
Google daha sert yaptırımlardan kurtuldu
Duruşmalarda Mozilla yöneticileri de ifade verdi. Özellikle mali işler direktörü, Google anlaşması olmadan Firefox’un varlığını sürdürmesinin zor olduğunu açıkladı. Bu ifade, Google’ın Apple dışındaki iş ortakları üzerinde de güçlü bir etkisi olduğunu ortaya koydu. Firefox’un gelir modelinde Google anlaşmasının oynadığı rol, mahkeme kararının gerekçelerini destekledi. Ne var ki bu durum, rekabetin nasıl sağlanacağı sorusunu gündemde tutmaya devam ediyor.
Mahkeme kararında dikkat çeken bir diğer nokta tercih ekranı meselesiydi. Google’ın cihazlarında ya da uygulamalarında kullanıcıya farklı arama motorlarını seçme imkânı sunması zorunlu tutulmadı. Böylece kullanıcılar, Google ürünlerinde varsayılan arama motoruyla karşılaşmayı sürdürecek. Bunun yanında, şirketin belirli arama verilerini rakiplerle paylaşması zorunlu hale geldi. Bu durum, rekabetin güçlenmesi adına dengeli bir çözüm olarak değerlendirildi.
ABD Adalet Bakanlığı ise çok daha sert yaptırımlar talep etmişti. Bakanlık, Google’ın Chrome tarayıcısını ve Android işletim sistemini elden çıkarmasını istedi. Buna rağmen mahkeme bu talebi reddetti ve Google’ın en kritik ürünlerini korumasına izin verdi. Böylelikle şirket, hem masaüstü hem de mobil alandaki hâkimiyetini devam ettirecek. Tüm bunların yanında, kararın pazar üzerindeki uzun vadeli etkileri tartışma konusu olmaya devam ediyor.
Geçen yıl aynı mahkeme, Google’ın arama ve reklam pazarında tekel olduğunu açıklamıştı. Bu karar, o tespitin ardından yapılan çözüm sürecinin en önemli adımlarından biri oldu. Google’ın temyize gitmeye hazırlandığı da netleşti. Şirketin hangi argümanlarla itiraz edeceği şimdiden merak edilen konular arasında. Her şeye rağmen temyiz sürecinin sonucu, rekabet tartışmalarını yeniden alevlendirebilir.
Apple ile yapılan anlaşma, kullanıcıların tercih özgürlüğünü sınırladığı gerekçesiyle yıllardır eleştiriliyor. Özellikle Safari’de Google’ın varsayılan arama motoru olması, alternatif hizmetlerin önünü kapattığı şeklinde yorumlanıyor. Buna karşın Google, yaptığı ödemelerin iş ortaklarını ayakta tuttuğunu savunuyor. Şirket, kullanıcıların en çok tercih ettiği hizmeti sunmanın doğal olduğunu iddia ediyor. Bu karşıt görüşler, davanın politik ve ekonomik yönlerini daha da belirgin hale getiriyor.
Bunun yanı sıra alınan karar, dijital dünyada rekabetin geleceğini de ilgilendiriyor. Varsayılan arama anlaşmaları, Google’ın pazardaki konumunu korumasını sağlıyor. Buna rağmen, zorunlu veri paylaşımı küçük oyunculara kısmi bir nefes alma fırsatı tanıyabilir. Yine de bu fırsatın büyüklüğü ve kalıcılığı hâlâ tartışmaya açık. Rakip şirketlerin yenilikçi adımlar atmadan gerçek bir çıkış yakalaması pek kolay görünmüyor.
Kullanıcı tarafında ise kısa vadede büyük bir değişim beklenmiyor. Safari’nin küresel ölçekteki güçlü konumu, Google’ın etkisini korumasına yardımcı olacak. Buna rağmen kullanıcıların farkındalığının artması, alternatif arama motorlarına belli bir hareket alanı kazandırabilir. Öte yandan bu durumun gerçekleşmesi için uzun vadeli stratejiler gerekiyor. Yani tek başına mahkeme kararlarıyla köklü bir dönüşüm sağlanması mümkün görünmüyor.
Her şey değerlendirildiğinde, bu dava teknoloji devlerinin rekabet politikalarına dair önemli bir örnek teşkil ediyor. Mahkeme, dengeleri tamamen değiştirmese de pazarın sınırlarını yeniden çizdi. Google’ın temyiz hamleleri ve rakiplerin bundan sonraki adımları dikkatle izlenecek. Bu süreç, sadece ABD için değil küresel teknoloji ekosistemi için de yakından takip edilecek.
