Facebook’ta 2024 yılının temmuz ayında oluşturulmuş gibi görünen sahte bir matematik yarışması, altı aydan uzun süredir platformda en çok dikkat çeken gönderilerden biri. Sözde bir etkinlik formatında paylaşılan bu içerik, Meta’nın yayınladığı en son “yaygın olarak görüntülenen içerikler” raporuna göre yalnızca 2025’in ilk çeyreğinde 51 milyon görüntülenme aldı. Bu sayı bile başlı başına kayda değerken, gönderi bir önceki çeyrekte de 64 milyondan fazla kişi tarafından izlenmişti. Toplamda 100 milyonu aşan görüntülenme ile, bu tür içeriklerin Facebook’ta ne kadar etkili olabileceği bir kez daha görülmüş oldu.
Etkinliğin görseli, üzerinde “Only for genius” yazan ve oldukça basit bir matematik işlemi gibi görünen bir denklem içeriyor. Ne var ki bu görsel, Facebook akışında sıradan bir paylaşım gibi görünüyor ve kullanıcılar tarafından doğrudan paylaşılabiliyor. Gönderinin içerdiği denklem, insanların yorum yapmaya ve görüş bildirmeye eğilimli olduğu türden klasik bir etkileşim tuzağı formatında sunulmuş. Bu yöntem, Facebook’ta neredeyse 15 yıldır zaman zaman yeniden dolaşıma giren benzer “basit matematik” içeriklerini andırıyor.
Görselin sade yapısı, Facebook kullanıcıları arasında karmaşık tartışmaları tetikleyen bir etkileşime dönüşüyor
Etkinlik sayfasına göz atıldığında, yüz binlerce kişinin gönderiye yanıt verdiği göze çarpıyor. Facebook üzerinde, 800 binden fazla kişi bu sözde yarışmaya “katılacağım” ya da “ilgileniyorum” seçeneğiyle yanıt vermiş. Aradan neredeyse bir yıl geçmiş olmasına rağmen, etkinlik hâlâ yeni yorumlar alıyor. Üstelik bu yorumların çoğu, hâlâ matematik denklemine yanıt vermeye çalışan kullanıcılar tarafından yapılıyor.
Her ne kadar bu tür içerikler bilgi verici olmasa da, geniş kitlelerin dikkatini çekmeye devam ediyor. İnsanlar basit işlemler hakkında uzun uzun tartışabiliyor, farklı çözüm yolları sunabiliyor ve hatta birbirleriyle polemiğe girebiliyor. Sosyal medya kullanıcılarının, basit konular üzerinden tartışma eğilimleri bu tür gönderilerin yayılmasını kolaylaştırıyor. Slate dergisinin 2013 yılında belirttiği gibi, internet kullanıcıları aritmetik tartışmalara karşı kayıtsız kalamıyor.
Bu gönderinin böylesine yaygın hale gelmesinin nedenlerinden biri de içeriğin zaman içinde algoritmalar tarafından sürekli öne çıkarılması olabilir. Buna rağmen, gönderinin sahibi olan ve Nijerya’da yaşadığı belirtilen içerik üreticisi Ebuka Peter Ibeh’den henüz bir açıklama gelmedi. Ibeh’in 25 bin civarında takipçiye sahip olduğu biliniyor. Fakat bu kadar küçük bir takipçi kitlesiyle milyonlara ulaşan bu gönderi, Facebook algoritmasının nasıl çalıştığı konusunda da bazı soruları gündeme getiriyor.
Tüm bunların yanında, içeriğin “sahte etkinlik” olarak kurgulanmış olması da dikkat çekici bir unsur. Normalde etkinlik formatı, gerçek toplantılar ya da planlanan organizasyonlar için kullanılırken, bu örnekte sadece bir etkileşim aracına dönüştürülmüş. Yüz binlerce kullanıcı, gerçek olmadığını bilmeden bu içerikle etkileşime geçmiş gibi görünüyor. Bu da platformun içerik denetim sürecinin ne derece etkili olduğunu tartışmaya açıyor.
Facebook’un kısa süre önce yaptığı açıklamalarda, spam içeriklerle mücadeleye daha fazla önem vereceği ifade edilmişti. Buna karşın, bu tür matematik bulmacası benzeri içeriklerin doğrudan bu kategoride değerlendirilip değerlendirilmeyeceği belirsiz. Kullanıcıları doğrudan aldatmasa da, etkileşime yönlendirme biçimi nedeniyle bu gönderi, “etkileşim tuzağı” olarak sınıflandırılabilir. Meta’nın bu tür içeriklere dair yaklaşımının netleşmesi gerekiyor.
