ABD Başkanı Donald Trump, Apple’ın Hindistan’daki iPhone üretimini büyütmesinden hoşnut olmadığını açıkça ifade etti. Apple CEO’su Tim Cook’la yaptığı son görüşmede bu konuyu gündeme getirdiğini söyleyen Trump, üretimin ABD’de kalması gerektiğini savundu. Katar’daki resmi ziyaretinde konuşan Trump, “Tim Cook’la ufak bir sorun yaşadık” diyerek bu rahatsızlığını dile getirdi. Trump, Apple’ın Hindistan’da üretim tesisleri kurma planlarını onaylamadığını net biçimde vurguladı.
Trump, Apple’ın ABD ekonomisine 500 milyar dolarlık bir yatırım yapacağını hatırlattı. Ancak bu yatırımın üretimden çok hizmet ve altyapıya yönelik olacağı anlaşılıyor. Apple, iPhone’ları ABD’de üretmenin zorlukları nedeniyle üretimi yurtdışında sürdürüyor. Ülkedeki iş gücü yapısı, tedarikçi eksikliği ve büyük ölçekli fabrikaların yetersizliği bu tercihte etkili.
Donald Trump ve Apple’ın stratejileri çelişiyor
Trump’ın açıklamaları, Apple’ın küresel üretim stratejisiyle çelişiyor. Şirket son yıllarda Çin’e olan bağımlılığını azaltmak için Hindistan’a yönelmiş durumda. Özellikle ABD-Çin arasındaki gerilimler bu yönelimi hızlandırdı. Hindistan’ın sağladığı vergi avantajları ve daha uygun iş gücü maliyetleri, Apple açısından cazip hale geldi.
Apple’ın Hindistan’daki üretim hamlesi sadece iPhone ile sınırlı değil. Şirket aynı zamanda tedarik zincirinin farklı halkalarını da bu ülkeye kaydırıyor. Financial Times’ın Nisan ayındaki haberine göre, 2026 sonunda ABD’de satılacak tüm iPhone’lar Hindistan’dan sevk edilecek. Bu planın gerçekleşmesi halinde Apple’ın üretim haritasında köklü bir değişim yaşanmış olacak.
Trump ise bu yönelime açık biçimde karşı çıkıyor. Apple’ın bu büyüklükteki bir yatırımı yaparken üretimi yurtdışına kaydırmasının kabul edilemez olduğunu söylüyor. Ona göre, Apple gibi teknoloji devleri üretimlerini ABD içinde tutmalı. Fakat sektör uzmanları, bunun kısa vadede teknik olarak mümkün olmadığını belirtiyor.
ABD’de nitelikli iş gücü bulmak her geçen yıl daha da zorlaşıyor. Üstelik elektronik üretimi için gereken altyapı hâlâ Çin ve Hindistan’ın gerisinde. Bu nedenle Apple’ın üretimi Hindistan’a kaydırması yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda operasyonel bir zorunluluk olarak görülüyor. Buna karşın Trump, bu gerçekliğe rağmen ABD merkezli üretimi savunmayı sürdürüyor.
Apple, daha önce ABD’ye yönelik 500 milyar dolarlık yatırım planını duyurmuştu. Ancak bu yatırımın büyük kısmı üretim değil, yazılım geliştirme, servis hizmetleri ve ofis alanları gibi kalemlere ayrılıyor. Şirketin Ar-Ge faaliyetlerini ABD’de yoğunlaştırması da bu kapsamda değerlendiriliyor. Bu nedenle Trump’ın beklentisi ile Apple’ın planları arasında net bir fark var.
Öte yandan, Apple’ın üretim sürecinde sadece Hindistan değil, Vietnam gibi başka Asya ülkeleri de devreye giriyor. Şirket, üretimi tek bir ülkeye bağlamaktansa, çeşitli merkezler arasında dağıtmayı tercih ediyor. Bu çeşitlendirme, küresel ticaretteki belirsizliklere karşı alınmış bir önlem olarak yorumlanıyor. Yani Hindistan’daki üretim artışı, daha büyük bir stratejinin parçası.
