Avustralya’da çocukların sosyal medyaya erişimini kısıtlamaya yönelik yürütülen düzenleme çalışmalarında dikkat çeken bir değişiklik yapıldı. İlk aşamada kapsam dışı bırakılan YouTube, gelen tepkiler üzerine yasağın içine dahil edildi. Avustralya hükümetinin daha önce eğitim temelli bir platform olarak nitelendirdiği YouTube, yeni düzenlemede Facebook, Instagram, TikTok ve X ile aynı statüde yer alacak. Yasağın Aralık 2025 itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.
YouTube’un kapsam dışı tutulma kararı, Meta ve TikTok gibi şirketlerin Avustralya hükümetine yaptığı yoğun baskılarla tartışmalı hale gelmişti. Bu platformlar, YouTube’un ayrıcalıklı tutulmasının adil olmadığını ve kullanıcı deneyimi bakımından benzer dinamiklere sahip olduklarını öne sürdü. Hükümet, gelen eleştirileri değerlendirdikten sonra durumu yeniden masaya yatırdı. Sonuç olarak YouTube da yasak kapsamına alındı.
eSafety raporundaki veriler, Avustralya hükümetinin tutumunu değiştirdi
Avustralya’nın bağımsız dijital güvenlik kurumu olan eSafety Komisyonu tarafından yayımlanan bir rapor bu kararda etkili oldu. Araştırmada çocukların yüzde 37’sinin YouTube üzerinden zararlı içeriklere maruz kaldığı bilgisi yer aldı. Özellikle şiddet görüntüleri, nefret söylemi içeren videolar ve tehlikeli internet meydan okumaları bu içerikler arasında dikkat çekti. Raporun kamuoyuyla paylaşılması, hükümetin kararını hızlandırdı.
İletişim Bakanı Anika Wells, bu konuda yaptığı açıklamada YouTube’un da diğer sosyal medya platformlarıyla aynı algoritmik işleyişe sahip olduğunu vurguladı. Otomatik oynatma, sonsuz kaydırma gibi kullanıcıyı içerikte tutmaya yönelik tasarımların YouTube’da da bulunduğunu ifade etti. Bu nedenle platformun eğitim aracı olarak değerlendirilmesinin artık doğru olmayacağını belirtti. Wells, çocukların korunmasının platformlar arası ayrıma yer bırakmayacak kadar önemli olduğunu söyledi.
Alphabet cephesinden ise karara karşı net bir memnuniyetsizlik dile getirildi. Şirket sözcüsü, hükümetin daha önce kamuoyuna YouTube’u eğitim temelli olarak ayrı tutacağına dair söz verdiğini hatırlattı. Bu sözün geri alınmasının güven sorununa yol açabileceğini savundu. Öte yandan, YouTube Kids platformu ise yasağın dışında tutulacak çünkü kullanıcıların içerik yüklemesine veya yorum yapmasına olanak tanımıyor.
Yeni düzenleme sadece yaş kısıtlaması getirmekle sınırlı kalmayacak. Sosyal medya platformlarına, 16 yaşın altındaki kullanıcıların hesap açmasını engelleme sorumluluğu yüklenecek. Kurallara uymayan şirketler için yüksek para cezaları öngörülüyor. Bu ceza miktarı neredeyse 50 milyon Avustralya dolarına kadar çıkabilecek.
Düzenleme, teknik olarak geçen yıl kabul edilmişti fakat uygulamaya dair ayrıntılar henüz tam olarak belirlenmedi. Hükümetin Aralık ayına kadar tüm ayrıntıları netleştirmesi bekleniyor. Bu süre zarfında platformların nasıl bir kullanıcı doğrulama sistemi geliştireceği ise merak konusu. Özellikle VPN ve sahte kimlik gibi yolların engellenip engellenemeyeceği büyük soru işareti.
Bakan Wells, çocukların bu tür düzenlemeleri aşmak için yaratıcı yollar bulabileceğini dile getirdi. Mizahi bir dille, genç kullanıcıların topluca LinkedIn’e yönelebileceğini söyledi. Fakat uzmanlara göre asıl risk, VPN gibi teknik yollarla yasağın kolayca aşılabilecek olması. Bu da düzenlemenin etkili olabilmesi için teknik altyapının sağlam olmasını gerektiriyor.
