ASELSAN’ın kendi mühendislik altyapısıyla geliştirdiği LUNA-1 IoT uydusu, 28 Kasım Cuma günü SpaceX Falcon-9 roketiyle yörüngeye fırlatılmıştı. Görev, Transporter-15 adını taşıyan çoklu uydu misyonu kapsamında ABD Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Üssü’nden gerçekleştirildi.
Uydu, kalkıştan yaklaşık 57 dakika sonra taşıyıcı roketten ayrıldı. Ardından 510 kilometre irtifada, kutupsal senkron bir yörüngeye oturdu. Telemetri verileri, ASELSAN’ın Ankara’da kurulu yer istasyonu tarafından anlık olarak alındı. Bu ilk sinyallerde, sistemlerin stabil çalıştığı doğrulandı. Kalkışın ardından ASELSAN ve Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından eş zamanlı açıklamalar yapıldı.
LUNA-1’in tasarım, üretim ve test aşamaları ASELSAN mühendisleri tarafından yürütüldü. Görev yükü, uçuş bilgisayarı ve sistem yazılımları tamamen özgün olarak geliştirildi. Uydunun en belirgin özelliği, düşük bant genişliğiyle nesnelerin interneti (IoT) verilerini aktarabilmesi. Bu sistem, kapsama alanı dışında kalan bölgelerde veri iletimi için alternatif bir çözüm sunuyor. Şirket yetkilileri, ilerleyen dönemde daha geniş IoT uydu gruplarının devreye alınmasının hedeflendiğini belirtti.
Bunun yanı sıra, uydu üzerinden veri toplanması, özellikle ulaşılması zor bölgelerde yeni imkanlar oluşturuyor. Tarım, enerji, çevresel gözlem ve afet izleme gibi alanlarda düşük güçlü cihazlar üzerinden veri alımı planlanıyor. Bu tarz uydu sistemleri, karasal şebekelere bağlı olmayan alanlarda özellikle tercih ediliyor. Uydunun küçük yapısı, düşük maliyetli platformlara örnek oluşturuyor. ASELSAN, bu projeyle birlikte uzay tabanlı haberleşme çözümleri alanında ilk fiili adımını atmış oldu.
ASELSAN LUNA-1 ile IoT tabanlı uydu haberleşmesi başlatıldı
Türkiye’nin alçak yörünge uyduları konusundaki ilk çalışmaları TÜRKSAT ve TÜBİTAK UZAY tarafından daha önce başlatılmıştı. Ancak, LUNA-1’in öne çıkan yönü, tamamen IoT iletişimine odaklanması. Uydu, veri iletişimini uydular üzerinden sağlamak isteyen sektörler için yeni bir uygulama modeli oluşturuyor. Her ne kadar ilk aşamada sınırlı bir görev alanı bulunsa da, ileride bu sistemin genişletilmesi bekleniyor. ASELSAN’ın açıklamalarına göre LUNA-1, bir dizi uydudan oluşacak olan IoT uydu takımyıldızının ilk örneğini temsil ediyor. Bu tür sistemlerde görev süreleri ve kapsama alanı tasarım öncelikleri arasında yer alıyor.
Fırlatmanın ardından gelen ilk verilerde, uydunun görev yüklerinin aktif durumda olduğu bildirildi. ASELSAN mühendisleri, uydunun yörünge içindeki yönelim kontrolü ve güç sistemleriyle ilgili izleme sürecini sürdürüyor. Uydunun görev ömrünün en az 5 yıl olması bekleniyor. Bu süreç boyunca toplanacak IoT verileri, Türkiye’deki kontrol merkezine yönlendirilecek. ASELSAN, daha önce geliştirdiği elektro-optik sistemler, radarlar ve haberleşme çözümleriyle tanınıyordu.
Uydunun yörüngeye yerleştiği kutupsal senkron yörünge, Dünya’nın her noktasını belli zaman aralıklarında gözlemleme imkânı sağlıyor. Bu yörünge tipi, özellikle coğrafi eşitlik gerektiren veri toplama uygulamaları için kullanılıyor. LUNA-1’in bu rotayı izlemesi, geniş alanlardan veri alımı yapılabilmesi açısından tercih edildi. 510 kilometre irtifa, düşük gecikme süreleriyle veri aktarımını mümkün kılıyor. Uydu, küçük boyutlu IoT sensörlerinden alınan sinyalleri toplayarak kontrol merkezine iletecek.
LUNA-1’in ardından geliştirilecek diğer IoT uyduları için test verilerinin analiz edilmesi bekleniyor. Her biri belirli görevlere sahip olacak şekilde tasarlanacak yeni uydular, haberleşme kapasitesini kademeli olarak artıracak. Bu plan dahilinde, farklı endüstrilerden gelen veri toplama ihtiyaçlarına yanıt verilmesi amaçlanıyor. Uyduya ait ilk operasyonel testlerin 2026’nın ilk çeyreğinde tamamlanması hedefleniyor. Geliştirilecek altyapı sayesinde, daha düşük gecikmeli ve düşük maliyetli IoT bağlantıları mümkün hale gelecek.
Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, fırlatma sonrasında yaptığı açıklamada, LUNA-1’in Türkiye’nin uzay temelli teknolojilere geçişinde yeni bir eşik olduğunu ifade etti. Bu proje, sivil haberleşme ve sensör ağlarının yurt içinde geliştirilen sistemlerle desteklenmesi açısından önem taşıyor. ASELSAN, 2026 yılı itibarıyla bu alandaki yeni uydu tasarımlarını tamamlamayı planlıyor. Testleri başarıyla geçen uydular, ilerleyen misyonlarda yörüngeye taşınacak.
