ABD’nin Teksas eyaletinde kabul edilen SB 2420 adlı yasa tasarısı, dijital uygulama mağazalarının işleyişini doğrudan etkileyecek yeni bir yükümlülük getiriyor. Tasarıya göre Apple ve benzeri şirketlerin, mağazalarına erişen her kullanıcının yaşını doğrulaması gerekecek. Bu doğrulama yalnızca sosyal medya uygulamaları için değil, hava durumu veya haber gibi basit servisler için de geçerli olacak. Şirketler, her kullanıcıdan kimlik bilgisi almak ve bu bilgileri saklamak zorunda kalacak.
Apple, bu düzenlemenin yürürlüğe girmesi halinde kullanıcıların kişisel gizliliğinin ciddi biçimde tehlikeye gireceği görüşünde. Bu endişesini kamuoyuna açık şekilde ifade eden şirket, yasanın kapsamı ve uygulanabilirliği konusunda ciddi çekinceler taşıyor. Apple’ın açıklamasına göre, bu tür bir uygulama, yalnızca çocukları korumaktan çok daha fazlasını hedef alıyor ve mahremiyet sınırlarını zorluyor. Teksas genelindeki milyonlarca kullanıcıyı etkileyebilecek bu yasa, şu anda Vali Greg Abbott’ın onayını bekliyor.
Tim Cook’un bu süreçte doğrudan devreye girdiği belirtiliyor. Şirketin tepe yöneticisi, Vali Abbott ile yaptığı telefon görüşmesinde, tasarıya ya tamamen veto verilmesini ya da belirli maddelerinde değişikliğe gidilmesini talep etti. Görüşmenin sıcak bir hava içinde geçtiği ifade edilse de, sonucun ne yönde olacağı henüz belirsizliğini koruyor. Vali cephesi ise tasarıyı dikkatle değerlendireceklerini, her yasa metnine olduğu gibi bu metne de özenle yaklaşacaklarını dile getiriyor.
Apple, yaş doğrulamanın gizlilik sınırlarını aşacağını savunuyor
Tüm bunların yanında, SB 2420 yalnızca Apple’ı değil, diğer büyük teknoloji şirketlerini de ilgilendiren bir konuya işaret ediyor. Meta, bu tür yasal düzenlemelere farklı bir yerden yaklaşıyor ve yaş doğrulama yükümlülüğünün doğrudan cihaz üreticilerinin ve uygulama mağazalarının sorumluluğu olması gerektiğini savunuyor. Meta’nın bu tutumu, özellikle gençlerin sosyal medya platformlarına ebeveyn izni olmadan ulaşmasını sınırlandırmak isteyen eyalet yasalarıyla uyum içinde.
Apple ise çocukların çevrimiçi ortamda korunmasını savunsa da, çözümün bu şekilde sağlanamayacağı görüşünde. Şirket, SB 2420’nin kullanıcıdan aşırı düzeyde veri talep ettiğini ve bu durumun sakıncalı sonuçlar doğurabileceğini ileri sürüyor. Apple’ın önerisi, bu konunun eyaletler düzeyinde değil, federal bir çerçevede ele alınması yönünde. Bu bağlamda, Apple’ın desteklediği “Kids Online Safety Act” adlı başka bir federal yasa tasarısı bulunuyor.
SB 2420’nin yalnızca uygulama mağazalarını değil, internet hizmeti sunan birçok platformu etkileyebileceği görülüyor. Tasarının yürürlüğe girmesi halinde, sadece Teksas değil, benzer adımlar atan diğer eyaletler için de emsal oluşturabileceği düşünülüyor. Halihazırda Utah gibi bazı eyaletlerde benzer düzenlemeler kabul edilmiş durumda. Özellikle yetişkin içerikli siteler için yaş doğrulama zorunluluğu getiren yasalar, şu anda Yüksek Mahkeme’nin gündeminde yer alıyor.
Apple, cihazlarında halihazırda bulunan ebeveyn denetimi özelliklerinin, bu türden yasalarla kıyaslanamayacak kadar hassas ve gönüllülük esaslı olduğunu savunuyor. Ne var ki, tasarıyla birlikte getirilen yasal zorunluluklar, gönüllülüğün ötesinde bir sorumluluk doğuracak. Bu durum hem kullanıcı deneyimini hem de şirketlerin hukuki yükümlülüklerini karmaşıklaştırabilir. Şirketler, yaş doğrulama sistemlerinde bir açık oluşması halinde ciddi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
Tüm bu gelişmeler, teknoloji şirketleri ile yasa koyucular arasında yaşanan yeni bir tür sürtüşmeyi gündeme getiriyor. Meta ve Free Speech Coalition gibi gruplar, yaş kontrolünün sıkılaştırılmasını savunurken; Apple ve sivil özgürlükler savunucuları ise, bu uygulamaların birey haklarını zedeleyeceğini düşünüyor. Yasa destekçileri, çocukların çevrimiçi ortamda daha güvende olacağını belirtse de, yöntem konusunda ciddi ayrılıklar bulunuyor.
Google ise bu tartışmanın iki tarafında da bulunuyor. Hem Android işletim sisteminin sahibi hem de YouTube gibi video tabanlı platformların yöneticisi olan şirket, her iki yasa tasarısına da mesafeli duruyor. Google’ın bu konuda çeşitli lobi faaliyetlerine destek verdiği de gelen bilgiler arasında. Şirketin pozisyonu, hem uygulama geliştiricileri hem de kullanıcılar açısından süreci doğrudan etkileyebilecek nitelikte.
Teksas’ta gündemde olan bu yasa tasarısı, yalnızca yerel bir düzenleme gibi görünse de, ABD genelinde dijital mahremiyetin ve veri güvenliğinin nasıl şekilleneceğine dair ipuçları taşıyor. Apple’ın karşı duruşu, teknoloji dünyasındaki büyük oyuncular arasında yaşanan yaklaşım farklarını bir kez daha gün yüzüne çıkarıyor. Yasalaşması halinde, SB 2420 benzeri girişimlerin diğer eyaletlerde de hız kazanabileceği belirtiliyor.
Bu tartışmaların geleceği, büyük ölçüde Teksas Valisi Abbott’ın vereceği karara bağlı görünüyor. Karar hangi yönde olursa olsun, teknoloji şirketleri ile yerel yönetimler arasındaki veri güvenliği ve kullanıcı gizliliği konulu tartışmaların kolay kolay sona ermeyeceği anlaşılıyor. Her ne olursa olsun, yaş doğrulama zorunluluğu tartışması önümüzdeki dönemde daha geniş bir çerçevede değerlendirilmeye devam edilecek.
