Apple, Avrupa Birliği içinde faaliyet gösteren alternatif iOS mağazası AltStore PAL’den iTorrent uygulamasını kaldırdı. Bu karar, App Store dışında dağıtılan uygulamaların da tam bağımsız olmadığını bir kez daha gözler önüne serdi. Geliştirici Daniil Vinogradov, Apple’ın kendisinin uygulama dağıtım haklarını iptal ettiğini duyurdu. İlk anda torrent yazılımlarına yönelik bir engel gibi algılansa da mesele aslında hükümet yaptırımlarıyla ilişkili çıktı.
Vinogradov, yaptığı açıklamada Apple’ın kendisine hiçbir uyarı yapmadan erişim yetkilerini kapattığını belirtti. Bu durum, geliştirici topluluğu içinde ciddi bir tartışma yarattı. Bunun yanında dağıtım yetkisinin tamamen Apple Geliştirici Hesabı seviyesinde iptal edilmesi, belirsizliği daha da artırdı. Fakat Apple’ın bu kararı, torrent yazılımlarını doğrudan hedef almaktan ziyade yaptırımlara uyum sağlama çabasıyla bağlantılı görünüyor. Ne var ki yaşananlar, bağımsız mağazaların bile şirketin kontrolünden tam olarak sıyrılamadığını açıkça gösteriyor.
Apple hükümet yaptırımlarını öne çıkararak açıklama yaptı
Apple sözcüsü Peter Ajemian, The Verge’e yaptığı açıklamada iTorrent için verilen noter onayının iptal edildiğini söyledi. Bunun nedeninin, farklı ülkelerde geçerli hükümet yaptırımlarına uyum zorunluluğu olduğunu vurguladı. Bu arada Apple’ın, alınan kararı doğrudan geliştiriciyle paylaştığı ifade edildi. Böylece Apple, Avrupa’daki yeni düzenlemelere rağmen belirli koşullarda sürece müdahale hakkını koruduğunu ortaya koydu. Bunun yanı sıra, şirketin yalnızca teknik değil, siyasi ve hukuki zorunluluklarla da hareket ettiğini görmek mümkün oldu.
Avrupa Birliği’nin Dijital Pazarlar Yasası, iPhone kullanıcılarına App Store dışından uygulama indirme özgürlüğü tanıdı. Bunun yanında üçüncü taraf mağazaların faaliyete başlamasıyla geliştiriciler daha geniş bir kitleye ulaşma şansı elde etti. Buna rağmen Apple’ın iTorrent’i kaldırması, bu özgürlüğün koşulsuz olmadığını ortaya çıkardı. Yaptırımlar ve hukuki yükümlülükler devreye girdiğinde Apple’ın kontrol alanı genişliyor. Dolayısıyla bağımsız mağazaların hareket alanı sanıldığı kadar esnek değil.
Vinogradov’un tepkisi ise oldukça net oldu. Geliştirici, Apple’ın hiçbir gerekçe sunmadan erişimini engellediğini söyledi. Bununla birlikte yaşanan bu ani karar, geliştirici toplulukta büyük bir güvensizlik duygusu oluşturdu. Buna rağmen Apple’ın sessiz kalmayıp yaptırımları gerekçe göstermesi, şirketin kendisini savunma ihtiyacı hissettiğini de ortaya koyuyor. Tüm bunların yanında bu olay, ilerleyen dönemde benzer durumların tekrar yaşanabileceğini düşündürüyor.
Her ne kadar Apple App Store’da torrent istemcilerine yer vermese de AltStore PAL gibi platformlar kullanıcılar için bir çıkış noktasıydı. Fakat iTorrent’in kaldırılması, bu tür çıkış noktalarının da kalıcı olmadığını gösterdi. Ek olarak, Apple’ın AB’deki düzenlemelere rağmen müdahalede bulunabilmesi, kullanıcıların beklentileriyle çelişti. Yine de iPhone sahipleri için alternatif mağazaların varlığı, çeşitliliği artırmaya devam ediyor. Bu çeşitlilik ise her şeye rağmen tamamen garanti altında değil.
Apple’ın aldığı bu karar yalnızca kendi politikalarıyla ilgili değil. Uluslararası yaptırımlar, teknoloji şirketlerini daha katı uyum politikaları izlemeye mecbur bırakıyor. Bu süreçte hem geliştiriciler hem de kullanıcılar farklı engellerle karşı karşıya kalıyor. Tüm bunların yanında bu tür yaptırımların teknoloji ekosisteminde doğrudan sonuçlar doğurduğu da görülüyor. iTorrent örneği, bu etkinin somut bir göstergesi oldu.
AB’nin Dijital Pazarlar Yasası, şirketlerin kullanıcılar üzerinde tek taraflı baskı kurmasını sınırlandırmayı amaçlıyor. Fakat Apple’ın müdahalesi, bu sınırlamanın her koşulda geçerli olmadığını kanıtladı. Ne var ki bu durum, kullanıcıların güvenini zedeleyebilecek bir tablo yaratıyor. Bununla birlikte, geliştiriciler için de işin sürdürülebilirliği tartışmalı hale geliyor. Öte yandan, AB’nin gelecekte bu boşlukları kapatıp kapatmayacağı merak konusu.
Geliştiriciler açısından tablo oldukça karışık görünüyor. Zira yaptırımların kapsamı genişledikçe benzer vakaların yaşanması kaçınılmaz hale gelebilir. Buna rağmen bağımsız mağazalar geliştiricilere yeni fırsatlar sunmaya devam ediyor. Fakat bu fırsatların ne kadar kalıcı olacağı Apple’ın tavrına bağlı kalıyor. Tüm bunların yanında kullanıcılar da indirilen uygulamaların bir anda ortadan kalkabileceğini bilmek zorunda.
Apple’ın iTorrent’i AltStore PAL’den kaldırması, AB’deki yeni düzenlemelere rağmen şirketin kontrolü elinde tutmaya devam ettiğini gösterdi. Buna rağmen üçüncü taraf mağazalar, kullanıcıların farklı uygulamalara erişim imkanını artırıyor. Yine de bu imkan, Apple’ın çizdiği sınırlarla her an daralabiliyor. Böylece hem geliştiriciler hem de kullanıcılar için belirsizlik sürüyor.
