Apple, Hindistan Rekabet Kurumu’nun (CCI) 2024 yılında yürürlüğe giren ve küresel ciro üzerinden ceza hesaplamasına izin veren yeni düzenlemesine karşı Delhi Yüksek Mahkemesi’nde anayasal bir itirazda bulundu. Şirketin yargıya taşıdığı bu düzenleme, cezaların yalnızca Hindistan’daki gelirler üzerinden değil, global cirolar baz alınarak hesaplanmasına olanak tanıyor. Apple, bu yöntemin hukuka aykırı olduğunu ve potansiyel olarak 38 milyar dolarlık ceza riski doğurduğunu belirtiyor.
Şirketin mahkemeye sunduğu 545 sayfalık başvuruda, küresel hizmet gelirleri üzerinden hesaplanan ceza miktarının orantısız ve adaletsiz olduğu vurgulandı. Apple, son üç mali yılın ortalama küresel cirosu üzerinden yüzde 10’luk bir ceza uygulanması halinde, bu miktarın yaklaşık 38 milyar dolara ulaşabileceğine dikkat çekti. Söz konusu belge henüz kamuya açık değil, ancak Reuters’ın haberine göre Apple, düzenlemenin “keyfi, anayasaya aykırı, orantısız ve adaletsiz” olduğu görüşünde.
Apple, CCI’ın 2024 düzenlemesinin yürütülmesini engellemeye çalışıyor
CCI tarafından başlatılan soruşturma, 2022 yılında Match Group ve Hindistan merkezli bazı girişimlerin iOS uygulama pazarıyla ilgili şikayetleri sonrasında gündeme gelmişti. Komisyon, 2023 yılında yayımladığı bir ön değerlendirme raporunda Apple’ın pazar hakimiyetini kötüye kullandığına dair bulgulara yer vermişti. Ancak bu rapora rağmen henüz kesin bir karar verilmediği gibi, şirkete resmi bir ceza da uygulanmış değil.
Buna karşın Apple, 2024 yılında yürürlüğe giren ve ceza hesaplamasında küresel ciro kullanımına imkân tanıyan düzenlemenin ileride kendisine uygulanmasını önlemek amacıyla bu itirazı şimdiden gerçekleştirdi. Şirket, bu düzenlemenin iptal edilmesini talep ederken, potansiyel cezaların Hindistan’daki faaliyetlerle orantılı olması gerektiğini savunuyor.
Öte yandan, şikayetçi taraflardan Match Group, küresel ciroya dayalı ceza sisteminin, büyük teknoloji şirketlerinin rekabet yasalarını tekrar ihlal etmesini önleyebilecek etkili bir caydırıcı olacağını ifade ediyor. Bu durum, Hindistan’daki düzenleyici çerçevenin teknoloji devleri karşısında daha sert bir tutum benimsediğine işaret ediyor.
Rekabet hukuku uzmanı Gautam Shahi’ye göre, Apple’ın düzenlemeye karşı açtığı davada başarılı olması kolay görünmüyor. Shahi, Reuters’a verdiği demeçte, “Yasada yapılan değişiklik açıkça CCI’ın küresel ciroyu dikkate almasına olanak tanıyor. Bu kadar net bir yasal düzenleme karşısında mahkemeyi yasal politikaya müdahale etmeye ikna etmek güç olabilir” ifadelerini kullandı.
Hindistan, son yıllarda dijital platformlara yönelik denetimlerini sıkılaştırarak, küresel teknoloji şirketlerinin pazar hakimiyetine karşı daha sistematik bir yaklaşım benimsemeye başladı. Meta, Google ve Amazon gibi diğer büyük şirketler de benzer denetim süreçleriyle karşı karşıya. Bu kapsamda Apple’ın açtığı dava yalnızca kendi durumu için değil, genel anlamda Hindistan’daki teknoloji düzenlemeleri açısından da emsal niteliğinde olabilir. Delhi Yüksek Mahkemesi’nin önümüzdeki hafta Apple’ın başvurusunu ele alması bekleniyor.
