ABD merkezli Anthropic, yazarlarla açılan telif hakkı davasında 1,5 milyar dolar ödemeyi kabul etti. Kitap başına yaklaşık 3.000 dolar (yaklaşık 123.000 ₺) ödeme yapılacak ve toplamda yarım milyona yakın eser bu kapsama girecek.
Bu uzlaşmanın resmileşmesi için mahkeme onayı gerekiyor ve ön onay duruşması 8 Eylül 2025 tarihinde yapılacak. Eğer mahkeme anlaşmayı onaylarsa, davaya katılan yazarlar bireysel hak taleplerinden vazgeçmiş olacak. Bunun yanında, anlaşma katılım sayısına göre artabilecek ve toplam ödeme 1,5 milyar doların üstüne çıkabilecek. Bu nedenle, dava yalnızca bir ödeme süreci olmaktan çıkıp, telif mücadelesinde yeni bir eşik haline geldi. Ne var ki, süreç mahkeme onayına kadar devam edecek.
Anthropic, dava kapsamında indirilen tüm dosyaları ve kopyalarını yok edeceğini açıkladı. Fakat bu anlaşma yalnızca geçmişe yönelik eylemleri kapsıyor. 25 Ağustos 2025’ten sonraki olası telif ihlalleri için herhangi bir izin verilmedi. Bunun yanı sıra, uzlaşma şirketin gelecekteki faaliyetleri için bir lisans ya da serbestlik sağlamıyor. Böylelikle, gelecekteki her türlü kullanım yeniden yargı sürecine konu olabilir. Bu durum, yapay zekâ şirketleri için önemli bir uyarı niteliğinde görülüyor.
2024 yılında yazarlar Andrea Bartz, Charles Graeber ve Kirk Wallace Johnson tarafından açılan dava, yasa dışı kitap kütüphanelerinden elde edilen içeriklerin AI eğitiminde kullanıldığı iddiasıyla başladı. Şirket, satın alınmış eserler üzerinden yapılan eğitim için mahkemeden “adil kullanım” kararı almıştı. Ne var ki, korsan içeriklerin kullanımıyla ilgili ayrı bir dava açıldı. Bu süreçte, Kaliforniya’da federal bir yargıç, yazarların toplu dava açabileceğine hükmetti. Her şeye rağmen, uzlaşma sayesinde davanın genişlemesi önlenmiş oldu.
Anthropic yazarlarla anlaşarak sürecin ilerlemesini engelledi
Kaliforniya’daki kararın ardından binlerce yazar, eserlerinin korsan kütüphanelerden alındığını belirterek davaya dahil oldu. Uzlaşma bu yazarların toplu olarak temsil edilmesini sağladı. Bununla birlikte, dava sürecinde ortaya çıkan belgeler, yapay zekâ şirketlerinin veri toplarken sınırları zorladığını gösterdi. Mahkeme onayıyla birlikte bu uzlaşma devreye girerse, yazarların bireysel hak iddiaları da ortadan kalkacak. Bu nedenle, dava yalnızca telif hakkı meselesi değil, aynı zamanda veri kullanım yöntemleri açısından da önemli bir örnek teşkil ediyor.
Anthropic’in yaptığı açıklamada, “Bu anlaşma geçmişten gelen iddiaları çözmektedir” ifadeleri kullanıldı. Şirket, güvenli yapay zekâ geliştirmeye devam edeceklerini duyurdu. Buna rağmen, açıklamada herhangi bir yanlış davranış kabul edilmedi. Tüm bunların yanında, şirket gelecekte bilimsel ilerlemelere katkı sunma hedefini yineledi. Fakat dava dosyasında yer alan iddialar, kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Bu nedenle, anlaşma yalnızca bir mali yükümlülük değil, aynı zamanda kamuoyuna verilen bir mesaj oldu.
Uzlaşma çerçevesinde ödenecek toplam miktar 1,5 milyar dolar olarak belirlenmiş durumda. Ancak davaya katılım sayısı artarsa, her ek eser için 3.000 dolar ödeme yapılacak. Bu durum, toplam maliyetin 1,5 milyar doların üzerine çıkmasına yol açabilir. Ek olarak, bu rakam ABD’de telif davaları tarihinde en yüksek tazminat anlamına geliyor. Bu nedenle, davanın sonucu yalnızca Anthropic için değil, tüm yapay zekâ sektörü için bir dönüm noktası olacak.
Özellikle yapay zekâ eğitimi için kullanılan verilerin kaynağı konusunda büyük bir belirsizlik bulunuyordu. Bu dava ile birlikte, korsan kaynaklardan elde edilen verilerin ciddi hukuki sonuçları olabileceği açıkça ortaya çıktı. Öte yandan, OpenAI ve Meta gibi diğer büyük şirketlerin de benzer süreçlerle karşılaşabileceği konuşuluyor. Her ne olursa olsun, ABD’de alınan bu karar başka ülkelerde de emsal teşkil edebilir. Bu da küresel ölçekte yeni tartışmaların başlamasına neden olabilir.
Anthropic, Amazon ve Google gibi devlerden aldığı yatırımlarla öne çıkmış bir şirket. Buna rağmen, son yıllarda farklı telif davalarıyla karşı karşıya kaldı. Universal Music, 2023 yılında şirketi telifli şarkı sözlerini izinsiz kullanmakla suçladı. Reddit ise 2024 yazında, Anthropic’in botlarının izinsiz erişim sağladığını iddia ederek dava açtı. Tüm bunların yanında, yazarlarla yapılan bu anlaşma şirketin karşılaştığı en büyük mali yükümlülük oldu. Bu tablo, yapay zekâ şirketlerinin hukuki baskı altında büyüdüğünü gösteriyor.
Hak sahipleri için bilgi sağlayan AnthropicCopyrightSettlement.com adlı bir internet sitesi açıldı. Bu site üzerinden davaya dahil olan eserlerin tam listesi görüntülenebilecek. Ayrıca, site aracılığıyla hak sahipleri tazminat süreçleriyle ilgili bilgi alabilecek. Eğer mahkeme onayı verilirse, ödeme takvimi ve detaylar yine bu site üzerinden duyurulacak. Böylece sürece katılmak isteyen yazarlar daha kolay bilgiye ulaşacak. Bu uygulama, davanın şeffaf bir biçimde yürütülmesine katkı sunuyor.
Bu gelişme, yaratıcı sektör ile yapay zekâ şirketleri arasındaki gerilimin giderek arttığını bir kez daha ortaya koydu. Özellikle telifli içeriklerin AI eğitiminde nasıl kullanılacağına dair net kuralların olmayışı büyük bir sorun olarak öne çıkıyor. Bu nedenle, ABD’deki bu kararın uzun vadede uluslararası alanda da yansımaları olabilir. Tüm bunların yanında, bu davadan çıkan sonuç telif hakkı tartışmalarında yeni bir sayfa açmış oldu.
