James Webb Uzay Teleskobu, Saturn’ün ayı Enceladus’ta muazzam su buharlarını keşfetti

James Webb Uzay Teleskobu’nun son hedefi, bilim insanlarının dış uzayda hayat arayışında anahtar bir nokta olarak gördüğü, Saturn’ün buzlu uydusu Enceladus oldu. Bu gizemli uydu, kalın bir buz tabakasının altında hayatı destekleyebilecek bir sıvı su okyanusuna ev sahipliği yapıyor. Webb Teleskobu’nun yaptığı son gözlemler ise, bu uydunun gizemlerini çözmek için bize büyük bir fırsat sunuyor.

Enceladus’un yüzeyinden fışkıran su buharları, ilk olarak 2000’lerin ortalarında Cassini misyonu sırasında keşfedildi. Şimdi ise, Dünya’dan milyonlarca kilometre uzakta olmasına rağmen, James Webb Uzay Teleskobu bu buharları gözlemlemekte. Enceladus’un güney kutbundan yükselen bu buharlar, sadece 500 kilometre çapındaki uydunun çok ötesine uzanıyor. Webb’in gözlemlediği buharın boyutu tam 10.000 kilometreyi buluyor.

Bu rakamlar ilk bakışta biraz hayal gücünü zorluyor. Araştırmanın baş yazarı, NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Geronimo Villanueva’nın ilk tepkisi “Bu doğru olamaz.” olmuş. Ancak veriler buharın ayın 20 katı bir boyutta olduğunu gösteriyor ve bu durum, Enceladus’un su altı okyanusunun ne denli dinamik olduğuna dair fikir veriyor.

Su buharı Saturn’u etkiliyor

Ayrıca bu su buharı, hızlı bir şekilde fışkırıyor. NASA’ya göre bu buharın fışkırma hızı, saniyede yaklaşık 300 litre ve bu, birkaç saat içinde bir olimpik yüzme havuzunu doldurabilecek bir miktar. Bu su buharının miktarı, Enceladus’un etrafında döndüğü Saturn’un çevresini etkiliyor. Villanueva, “Enceladus, Saturn etrafında hızla dönüyor ve su buharı ile neredeyse bir halka oluşturuyor.” diyor.

Webb Teleskobu’nun özel hassasiyeti ve yüksek teknolojili aletleri, bu küçük uydunun, Saturn’un halkalarındaki su kaynağını nasıl beslediğini gözler önüne seriyor. NIRCam (Yakın-Kızılötesi Kamera) ve NIRSpec (Yakın-Kızılötesi Spektrograf) adlı iki önemli aleti kullanarak, su buharı plumesinin etrafındaki ve içindeki suyun kimliğini belirleyebiliyor.

Gelecekte, Webb Teleskobu’nun Enceladus’un dev su buharını ve altındaki okyanusun bileşenlerini nasıl evrimleştiğini ve değiştiğini doğrudan ölçme yeteneği, Saturn’un bu küçük ama merak uyandıran uydusu hakkında çok daha fazla bilgi toplamamıza olanak sağlayacak. Bu araştırma henüz ön basımda olup yakında Nature Astronomy dergisinde yayınlanacak.