Kısa video formatının öncülerinden Vine, yıllar sonra modern bir platformda yeniden hayat buluyor. Twitter’ın kurucu ortaklarından Jack Dorsey tarafından sağlanan finansal destekle geliştirilen diVine adlı yeni mobil uygulama, arşivlenmiş eski Vine videolarını kullanıcılarla buluşturuyor.
Uygulama, hem nostaljik bir deneyim sunmayı hem de kullanıcıların yeni içerikler üretmesine olanak tanımayı hedefliyor. Dorsey’in Mayıs 2025’te kurduğu kar amacı gütmeyen “and Other Stuff” adlı kuruluş tarafından desteklenen proje, açık kaynaklı yapısı ve yapay zekâ içeriklerine karşı uyguladığı filtreleme yöntemleriyle dikkat çekiyor.
Jack Dorsey, Vine’ın geri dönüşü için adım atan tek isim değil
DiVine’ın altyapısı, merkeziyetsiz bir protokol olan Nostr üzerine kurulu. Bu sayede uygulama sadece bir içerik platformu değil, aynı zamanda geliştiricilere kendi uygulamalarını kurma ve barındırma olanağı sağlayan bir açık ağ niteliği taşıyor. Platformun geliştirilmesinde önemli rol oynayan Twitter’ın ilk çalışanlarından Evan Henshaw-Plath, yani bilinen adıyla Rabble, geçmişte Vine platformunda yer alan videoları yeniden erişilebilir kılmak için yoğun bir teknik çaba harcadı. Archive Team adlı gönüllü bir grup tarafından yedeklenen Vine içeriği, yaklaşık 40-50 GB büyüklüğünde ikili dosyalar halinde saklanmıştı. Rabble, bu dosyaları analiz ederek, kullanıcı profilleri, izlenme sayıları ve bazı yorumlar dâhil olmak üzere videoları yeniden yapılandırdı.
Bu arşiv sayesinde yaklaşık 150.000 ila 200.000 video yeniden erişilebilir hale gelirken, içerikler yaklaşık 60.000 yaratıcıya ait. Ne var ki, özellikle K-pop odaklı içerikler gibi bazı kategoriler yeterince yedeklenmediğinden, platformda eksik içerikler de bulunuyor. Buna rağmen, diVine’ın kullanıcıları eski Vine dönemine ait popüler içeriklere erişim sağlayabiliyor ve aynı zamanda kendi videolarını yükleyebiliyor. Bununla birlikte, yüklenen yeni videoların insan yapımı olup olmadığını anlamak için Guardian Project tarafından geliştirilen teknolojilerden yararlanılıyor.
Yapay zekâ içeriklerinin giderek sosyal medyada yaygınlaştığı bir dönemde, diVine bu tür içeriklere karşı sıkı bir denetim sistemi uygulayarak bu videoların platformda paylaşılmasına izin vermiyor. Uygulama, içeriklerin gerçekten bir insan tarafından mobil cihazla kaydedildiğini doğrulayan çeşitli kontrollerden geçiriyor. Böylece, yapay üretim videoların dolaşıma girmesi engelleniyor.
Platform, arşivde yer alan videolardaki telif haklarına da dikkat ediyor. Orijinal içerik sahipleri, dilerlerse DMCA talepleriyle videolarını kaldırtabiliyor ya da Vine biyografilerinde yer alan sosyal medya hesaplarını doğrulayarak hesaplarını geri alabiliyor. Bu süreç henüz otomatik değil, dolayısıyla yoğun taleplerin olması durumunda işlem süresinde gecikmeler yaşanabiliyor.
Tüm bunlara ek olarak, içerik sahipleri daha önce arşivlenemeyen eski videolarını da tekrar yükleyebiliyor. Böylece diVine, geçmişin içeriklerini geleceğe taşıyan bir platforma dönüşüyor.
Öte yandan Elon Musk’ın sahibi olduğu X de Vine’ın yeniden kullanıma sunulabileceğine dair sinyaller vermişti. Ağustos ayında Vine arşivinin bulunduğunu açıklamasına rağmen, bu konuda somut bir adım henüz atılmadı. Dorsey’nin desteklediği diVine ise bu boşluğu doldurarak hem eski içerikleri yeniden erişilebilir kılıyor hem de yapay zekâdan arındırılmış, kullanıcı odaklı bir sosyal deneyim sunuyor.
Her ne kadar günümüzde yapay zekâ destekli içerikler oldukça ilgi görse de, Rabble gibi geliştiriciler kullanıcıların hâlâ gerçek insanlardan gelen samimi içeriklere ihtiyaç duyduğunu savunuyor. Erken dönem sosyal medya deneyimlerine, blog yazarlığına ve podcast yayıncılığına duyulan özlem, diVine gibi projelerin varlık nedenini oluşturuyor.
DiVine’a şu anda iOS ve Android’de divine.video adresinden erişilebiliyor.
