ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile ticaret ilişkilerini yeniden rayına oturtmak için teknoloji alanında geri adım attı. Yapay zekâ çiplerine yönelik ihracat kısıtlamaları, Çin’e yönelik olarak geçici süreyle askıya alındı. Bu adımın arkasında, yıl sonuna kadar Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapılması hedeflenen ikili bir görüşme bulunuyor. Görüşmenin amacı, taraflar arasında uzun süredir süren ticaret geriliminde yumuşama sağlamaya çalışmak.
ABD’de ihracat kontrollerinden sorumlu olan Ticaret Bakanlığı, bu karar doğrultusunda daha sert adımlardan kaçınması için uyarıldı. İçeriden ve eski yetkililerden oluşan kaynaklar, sekiz kişilik bir grubun bu kararı bilinçli bir esnetme olarak tanımladığını belirtti. Trump’ın, Çin’in özellikle nadir toprak elementleri ve mıknatıslar üzerindeki ihracat politikasıyla verebileceği olası tepkileri göz önünde bulundurduğu bildiriliyor. Bu nedenle kısıtlamaların kalıcı değil, şimdilik geçici olduğunun altı çiziliyor.
Donald Trump kararı nedeniyle eleştiriliyor
Kısıtlamaların geçici olarak gevşetilmesi, özellikle teknoloji şirketleri açısından hızlı yankı buldu. Nvidia, daha önce ABD Ticaret Bakanlığı tarafından durdurulan Çin’e AI çipi satışlarını yeniden başlatabileceklerini duyurdu. Şirket, ABD hükümetinden gerekli lisansların verileceği sözünü aldıklarını açıkladı. İlk sevkiyatların çok yakın bir tarihte gerçekleşmesi bekleniyor.
Ne var ki bu karar, ABD içinden gelen tepkilere neden oldu. Aralarında Trump döneminde görev yapmış bazı üst düzey yetkililerin de olduğu 20 kişilik bir grup, Ticaret Bakanlığı’na açık bir mektup göndererek kararı eleştirdi. Mektupta, bu tür ileri teknoloji ürünlerinin Çin’e sağlanmasının uzun vadede ABD’nin askeri ve ekonomik gücünü zayıflatabileceği vurgulandı. AI çiplerinin Çin ordusunun modernizasyonuna katkı sağlayabileceği uyarısı da yer aldı.
Öte yandan bu kararın etkileri sadece ABD ile sınırlı kalmayacak gibi görünüyor. Çin’in gelişmiş AI çiplerine duyduğu ihtiyaç göz önüne alındığında, bu gevşeme Pekin için önemli bir fırsat anlamına geliyor. Pekin’in buna karşılık nasıl bir adım atacağı ise henüz netleşmiş değil. Kararın uzun vadeye taşınıp taşınmayacağı, bu diyaloğun hangi yönde ilerleyeceğiyle yakından ilgili olacak.
ABD’de güvenlik uzmanları ise bu gelişmeyi dikkatle izliyor. AI teknolojilerinin sadece ticari değil, aynı zamanda askeri etkileri olduğu uzun süredir dile getiriliyor. Bu nedenle teknoloji ihracatında atılan her adımın stratejik karşılığı olduğu belirtiliyor. Trump’ın bu geçici kararının kalıcı hale gelmesi durumunda daha büyük iç tartışmaların yaşanması muhtemel.
