Türkiye Cumhuriyeti Devletinin seçilmiş cumhurbaşkanına, hükümetine, meclisine, yönetim organlarına, demokrasiye ve milli iradeye yönelik olarak 15 Temmuz 2016 akşamı başlatılan darbe girişimi yöneticilerin, devlet organlarının ve milletin gösterdiği büyük direnç sayesinde başarıyla engellendi. Hiç şüphesiz teknolojinin de darbe girişimin engellenmesinde büyük katkısı oldu. Özel TV kanallarından mobil iletişim kanallarının çeşitliliğine, teknoloji 15 Temmuz darbe girişiminin başarısız olmasında büyük etki gösterdi.
Özel TV kanalları
1960 yılında gerçekleşen darbe sırasında sadece radyo vardı. 80 darbesinde ise radyonun yanı sıra tek bir TV kanalı mevcuttu. 2016 yılına geldiğimizde ise Türkiye’de onlarca ulusal, yüzlerce yerel TV kanalı bulunuyor. Darbe girişimine dair haberlerin yayılmasından itibaren Başbakan, bakanlar ve diğer yöneticiler özel TV kanallarına canlı telefon bağlantısı kurarak durumu anlattı, halka konuyla ilgili mesajlar verdi. TRT’yi ele geçiren darbecilerin TRT 1 ve diğer TRT kanallarında korsan bildirisi yayınlanırken özel TV kanalları demokrasi ve milli irade yanlısı yayınlarını sürdürdüler.
16 Temmuz gecesinin ilk saatlerinde CNN Türk’ün yayını darbeciler tarafından engellendi. Ancak polisin ve halkın direnci sayesinde CNN Türk yayını kısa süre sonra tekrar normal akışına geri döndü. CNN Türk’te yaşananlar tüm açıklığıyla ekranlara yansıdı. Yurt dışında da bu görüntüler bir hayli ses getirdi, sadece haber organlarında değil, önde gelen teknoloji haber siteleri de bu yayın kesme girişimini haberleştirdiler.
Uydu yayın platformu Digiturk’ün yayınları da gece saatlerine kısa süreliğine kesintiye uğradı. Sosyal medyada darbecilerin Digiturk yayınlarını kestiğine dair haberler paylaşıldı. Türksat’ın merkezine de saldırı düzenlendiğine dair haberler de geldi. Bazı transponder’ların üzerindeki kanalların yayınları kesildi. Ancak Türksat uyduları gece boyunca kesintisiz şekilde hizmet vermeyi sürdürdü.
FaceTime
Apple’ın görüntülü ve sesli görüşme platformu FaceTime’a ayrı bir başlık açmak gerekiyor. Çünkü bu iletişim kanalı darbe girişiminin seyrini değiştiren en önemli olaylardan bir tanesinin gerçekleşmesini sağladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gece geç saatlerde güvenli bir yerden FaceTime aracılığıyla CNN Türk canlı yayınına bağlandı. Spiker elinde tuttuğu iPhone’u kameraya çevirerek ve diğer elindeki yaka mikrofonunu da telefona tutarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın mesajlarının milyonlara ulaşmasını sağladı. Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla birlikte halk, darbe girişimine karşı koymak için sokaklara ve meydanlara çıkmaya başladı.
Mobil İletişim
Darbe girişimi sırasında Turkcell, Türk Telekom, Vodafone kesintisiz iletişim vermeyi sürdürdüler. Bu da halkın birbiriyle iletişim kurmasını, gelişmeleri bulundukları her ortamda mobil internet aracılığıyla takip etmesine olanak sağladı. Ayrıca yüksek hızlı mobil internet sayesinde akıllı telefonlar üzerinden de canlı yayınlar gerçekleştirildi.
Bu arada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti Devleti adına atılmış SMS mesajları da cep telefonu sahiplerine ulaştırıldı. SMS mesajlarıyla vatandaşlar darbe girişimine karşı koymaya çağrıldı.
Sosyal Medya
Twitter, Facebook, YouTube, Instagram, Periscope gibi sosyal medya kanalları darbe girişiminin yaşandığı saatler boyunca herhangi bir erişim engellemesiyle karşılaşmadı. Bazı yurt dışı kaynakları sosyal medya kanallarının engellendiğine dair haberler paylaştı, ancak durum onların rapor ettiği gibi olmadı.
Sosyal medya kanallarının açık olması sayesinde herkes yaşanan gelişmeleri tüm sıcaklığıyla takip etti, birbiriyle iletişim kurma şansı buldu. Facebook Live, Periscope gibi mobil cihazlar üzerinden anında canlı yayın yapma fırsatı veren araçlar aracılığıyla da binlerce canlı yayın gerçekleştirildi.
Yapılan dezenformasyonları, sorumsuz paylaşımları bir kenara bırakırsak, açık olan sosyal medya kanalları sayesinde bilgi ve haber paylaşımı hızlı şekilde yapıldı. Sosyal medya 15 Temmuz darbe girişiminin başarısız olmasında önemli rol oynadı.
Bu arada Türkiye, 15 Temmuzu 16 Temmuza bağlayan gece Twitter dünya gündeminin de tepesine oturdu. Türkiye’nin farklı dillerdeki adıyla açılmış konu etiketleri dünya gündeminin birinci sıralarında yer aldı. Ayrıca yine dünya gündemi listesi içinde Türkiye ile ilgili birçok konu etiketi bulunuyordu.
